Zdrowie

Mokry nos u psa – co tak właściwie oznacza?

Nos to jeden z najbardziej skutecznych sensorów w ciele psa. Zmysł zapachu dostarcza psu o wiele więcej informacji niż człowiekowi. U przedstawiciela rasy ludzkiej nabłonek odpowiedzialny za odbieranie zapachów ma zwykle około 7 cm² natomiast u jego czworonożnego pupila ta wartość to około 390 cm². Co mówi nam tak znacząca różnica? Że psi nos ma szczególne właściwości do przyswajania większej ilości zapachu. Jedną z nich jest mokrość nosa.

Skąd bierze się mokry nos u psa?       

Pies w trakcie swojej ewolucji wytworzył w swoim organizmie zdolność do nadprodukcji łez. Ów nadmiar spływa kanałami łzowo-nosowymi do samego nosa. Charakterystyczne kapanie z nosa jest właśnie oznaką tego procesu, a pies próbując oblizać te nadwyżki łzowe – rozprowadza je po całej powierzchni nosa za pomocą języka.

Co daje mokry nos?       

Warto wiedzieć na początek, że zapach to konkretne cząsteczki (związki chemiczne) rozpuszczalne w wodzie. Dzięki temu, że nozdrza pozostają wilgotne działają jak swego rodzaju klej i dzięki nim do psiego nosa przylega więcej cząsteczek zapachowych. Dalej zostaną one rozpuszczone w śluzie nosowym, przejdą do komory nosowej, a stamtąd do mózgu – otrzymując jasną informację o zawartym w nich zapachu. Jest to jeden z procesów rozszerzających zakres psiego węchu. Przyczynia się do tego także budowa oraz możliwość niezależnego poruszania się nozdrzy, czy obecność narządu Jacobsona. Psi organizm jest przystosowany do pobierania informacji z zapachu, a mokry nos to jedna z ważniejszych części tej prawidłowości.

Co zrobić gdy psi nos jest ciepły i suchy?    

Jako, że mokry i chłodny nos jest elementem procesów zachodzących w psim organizmie, gdy nagle staje się suchy i ciepły powinno nas to zaniepokoić. Suchy i ciepły nos zwykle jest objawem podwyższonej temperatury. Organizm w okresie podwyższenia temperatury ciała potrzebuje większej ilości płynów wewnątrzustrojowych, co prowadzi również do obniżenia produkcji łez. Skutkuje to odwodnieniem tej części ciała i jasnym sygnałem, że z organizmem jest coś nie w porządku. Są jednak sytuacje, w których suchy i ciepły nos jest dla psa zupełnie naturalny:

• Spanie w nienaturalnej pozycji, a także tuż po przebudzeniu
• Klimatyzacja, narażenie na nawiew lub wiatr
• Upał i ziajanie
• Tendencja do blokowania się kanalików łzowych (warto zrobić badania u lekarza weterynarii)

Nie należy zatem natychmiast gwałtownie reagować. Z początku psa trzeba obserwować; jeśli wykazuje on apatię, brak apetytu, jest osowiały, skomle, jego zachowanie zmienia się w niepokojący sposób – należy skontaktować się z kliniką weterynaryjną. Jednym z najszybszych testów jakie można zrobić, to po prostu po zauważeniu suchości nosa – zmierzyć psu temperaturę. To da nam jasne informacje jak należy dalej postępować.

Psi nos to jego forma zdobywania wiadomości o otaczającym go świecie. Poza pilnowaniem, czy ta jakże ważna część psiego pyska jest odpowiednio nawilżona, warto pamiętać, że w zdrowej relacji z psem jako właściciele powinniśmy dać mu odpowiedni czas na poznawanie otoczenia. Wystanie w miejscu kilku minut więcej może uczynić psu wielką radość, a właścicielowi nie zrobić aż tak wielkiej różnicy.

przez Agnieszka Prusik

Czyszczenie zębów pupila – jak się do tego zabrać?

Psie i kocie zęby to prawdopodobnie ta część jego ciała, na którą najmniej zwracamy uwagę. Dla własnego bezpieczeństwa nie mamy w zwyczaju się do nich zbliżać, w obawie przed nieuważnym kłapnięciem dużego, czy małego pyska. Wizja właściciela podchodzącego do pupila ze szczoteczką do zębów i pastą wydaje nam się już co najmniej komiczna.

Jednak pozostawienie psich i kocich zębów bez opieki może powodować wiele poważnych konsekwencji. Najczęstszymi chorobami u czworonogów są te stomatologiczne, spowodowane nieodpowiednią higieną. Przykry zapach z paszczy, kamień, a w wyniku tego – ubytki, ropne zapalenie dziąseł, parodontoza, czy szereg infekcji, które za pośrednictwem śliny mogą się przenosić i zakażać inne partie organizmu. To właśnie dlatego właśnie musimy zadbać o odpowiednią higienę zębów naszego pupila.

Największym wrogiem psów i kotów jest kamień nazębny – to od niego zaczynają się wszystkie schorzenia i to on najczęściej pozostaje ignorowany. Kamień to płytka powstająca na zębach przez bakterie naturalnie znajdujące się w pysku zwierząt i rozkładające pozostałe na tej powierzchni resztki pokarmu. Płytka ta jest dość łatwa do usunięcia, wystarczy, że pies czy kot systematycznie ją ściera. Najczęściej przyczyną jej rozrostu jest niewłaściwy rodzaj karmy – ciągłe podawanie mokrego pokarmu z puszki, czy rozmiękłego jedzenia przygotowywanego przez właścicieli. Rozwiązaniem nie jest jednak sucha karma; psy i koty zazwyczaj po prostu połykają jej kawałki, nie rozgryzając, a sama zawiera znaczące ilości cukrów, co również nie sprzyja higienie zębów. W przypadku diety, dla psów polecana dla dbania o zęby jest dieta BARF. Jednym z jej elementów są kości, które pies może ogryzać i w naturalny sposób czyścić zęby. Nie rekomenduje się podawania mięsnych kości psom, które żywią się głównie suchą karmą. W tym wypadku najlepszym rozwiązaniem są twarde gryzaki, działające na płytkę w podobny sposób. Dla kotów również stworzono specjalne zabawki do czyszczenia zębów w różnych kształtach i kolorach. Najlepiej sprawdzają się zabawki sizalowe. Właściciel może również użyć podstępu i dolewać kotu do wody płynu oczyszczającego zęby z płytki.

Czy właściciel powinien szczotkować psu, czy kotu zęby? Tak, jest to wskazane, jak również – należy to do najlepszych metod czyszczenia tej przestrzeni u zwierzęcia, w środowisku domowym. Trzeba tę czynność przeprowadzać jednak w sposób przemyślany, by ani dla człowieka, ani dla jego podopiecznego nie było to przykre doświadczenie.

• Właściwa szczoteczka – szczoteczka dla zwierzęcia powinna mieć włosie o podobnej miękkości do szczoteczek dla dzieci. Szczoteczki dziecięce będą zatem dobrym wyborem, jeśli nie mamy zamiaru kupować czegoś stricte przeznaczonego dla zwierząt domowych. W drugim wypadku mamy szereg opcji do wyboru; szczoteczki na długiej rączce, nakładane na palec, posiadające dwie lub trzy główki – warto wybrać tę, którą uznamy za najbardziej skuteczną i najmniej inwazyjną dla naszego czworonoga.
• Pasta – warto wystrzegać się past przeznaczonych dla ludzi. Ich ostre zapachy często odstręczają psy, a dla kotów fluor jest niezdrowy, a nawet trujący. Najlepiej wybrać pasty przeznaczone dla psów lub kotów albo zrobić pastę z naturalnych składników we własnym zakresie.
• Zwyczajna czynność – do szczotkowania zębów powinniśmy przyuczać koty i psy jak najwcześniej. Zaleca się nawet codziennie szczotkowanie uzębienia u zwierząt domowych. Dlatego właściciel powinien podchodzić do tej czynności z odpowiednim podejściem. Z początku należy przyzwyczajać psa lub kota do samego otwierania pyska przez człowieka, następnie do obecności szczoteczki. Fundament tkwi w tym, by samo mycie zębów było dla zwierzaka czynnością przyjemną. Wymaga to od właściciela wiele delikatności; sprawienie bólu może zniechęcić czworonoga, co spowoduje reakcję strachem lub agresją. Powolne przyzwyczajanie, wzajemnie zrozumienie i współpraca poskutkują tym, że czynność ta stanie się tak obeznana jak przeciętne głaskanie po brzuchu.

Czyszczenie zębów jest niezwykle ważnym elementem opieki nad psem, czy kotem. Pojawienia się widocznych śladów kamienia nie można lekceważyć. Warto pamiętać, że żaden pupil nie jest za stary na naukę nowych czynności, a poświęcony czas i cierpliwość na naukę mycia zębów, może opłacić się późniejszym spokojem o zdrowie własnego zwierzaka.

przez Agnieszka Prusik

Łupież u psa – o czym może świadczyć?

Być może pierwszy raz zauważyłeś go na ubraniu. Poczochrałeś swojego zwierzaka i nagle na mankiecie marynarki znalazły się białe plamki. Może widziałeś je podczas wyczesywania lub znalazł się na meblach. A może po prostu bawiłeś się z psem i głaszcząc go raz po raz, zauważyłeś wśród sierści białe plamki. Łupież u psa nie bierze się znikąd i zawsze stanowi pewien symptom, objaw. Nie wolno go lekceważyć.

Łupież to źle złuszczony naskórek, pojawiający się w momencie, proces łuszczenia i regenerowania się skóry nie przebiega prawidłowo. Zwykle przejawia się jako małe białe płatki w okolicy grzbietu. Z łupieżem często wiąże się zaczerwienienie i świąd spowodowany wysuszeniem skóry. Zła kondycja sierści, jej łamliwość również mogą wystąpić przy łupieżu.
Łupież może być zarówno objawem chorobowym, nerwicowym, jak i po prostu sygnałem o zaistniałej nieprawidłowości wysyłanym przez ciało psa.

Do przyczyn pojawienia się łupieżu należą:

Niedostosowana dieta – jedna z najczęstszych przyczyn pojawienia się łupieżu. Głównym powodem są braki w aminokwasach, nienasyconych kwasach tłuszczowych, witaminach i mikro- i makroelementach, spowodowane złą jakością lub zbyt małą ilością przyjmowanej karmy. Dojadanie ze stołu właścicieli również może być bardzo szkodliwe. W tej sytuacji należy zastanowić się czy niedawno zmienialiśmy karmę, powrócić do starej, która nie sprawiała problemów lub zmienić karmę na lepszą jakościowo i włączyć do niej suplementację. Idealnie nada się do tego Canifelox Skin&Coat dog. Ta formuła wspiera zdrowy wygląd skóry i sierści. Dzięki zawartości estrów kwasów tłuszczowych z witaminą E, A i D₃ wspiera naturalne odżywienie, dotlenienie i nawilżenie skóry. Poprzez swoją formułę gwarantuje najwyższą przyswajalność związków zapewniając lśniącą sierść i odżywioną skórę.

Nieprawidłowa pielęgnacja – ten czynnik należy indywidualnie dostosować do każdego psa. Niektóre potrzebują kąpieli częściej, inne – rzadziej. Lekarze weterynarii w większości doradzają, by kąpać psa tylko w sytuacjach, gdy jest to potrzebne. Dobór kosmetyków jest również szczególnie ważny. Kosmetyk powinien być dobrany do typu sierści, rasy, a w okresie, gdy łupież już się pojawił – warto zainwestować w ten przeciwłupieżowy. Woda nie powinna być zbyt gorąca, a kosmetyk trzeba dokładnie spłukać – małe detale również mogą zrobić różnicę.

Choroby – nie należy zapominać, że łupież może być także objawem choroby, także tej poważnej. Dlatego zawsze warto skonsultować go z lekarzem weterynarii, zwłaszcza, gdy nie ustępuje on powyżej 3-4 tygodni. Przykłady chorób, których objawem może być łupież to m. in. zaburzenia hormonalne; nadczynność, kory nadnerczy, niedoczynność tarczycy, cukrzyca. Choroby pasożytnicze: nużyca, świerzb, łupież wędrujący (cheyletielloza). Choroby przewlekłe; jaką jest atopowe zapalenie skóry.

Stres – przewlekły stres powoduje ogromne spustoszenie w organizmie, zarówno u człowieka, jak i u zwierzęcia. Jednym z objawów u psa może być także łupież. Dlatego warto zastanowić się czy w ostatnim czasie czworonóg nie był wystawiony na czynniki stresowe. Nie zawsze po naszym pupilu widać takie rzeczy; ale zdenerwowany pies wysyła bardzo konkretne sygnały mową ciała, to ją trzeba zacząć obserwować bardzo uważnie. Jeśli takie wydarzenie, bądź bodźce miały miejsce, należy rozpocząć proces powolnego, komfortowego dla psa, asymilowania z nim lub odizolowania go od tego czynnika.

Wiek – warto też wiedzieć, że psy starsze mają naturalną tendencję do łupieżu ponieważ zmienia się metabolizm naskórka, a zatem powstają zmiany skórne. Jednak nawet wtedy nie należy go ignorować, starsze psy są także mniej odporne na choroby, dlatego wizyta u lekarza weterynarii jest tak samo obowiązkowa, jak w przypadku psów w kwiecie wieku.

Łupież to nie tylko drobna niedogodność dla właściciela. Może być cenną informacją na temat stanu zdrowia psa, której nie potrafi on przekazać w żaden inny sposób. Gdy właściciel zauważy ten objaw powinien natychmiast zacząć szukać przyczyny i obserwować swojego pupila. Mimo wszystko konsultacja z weterynarzem może okazać się nadzwyczaj pomocna w tej sytuacji.

przez Agnieszka Prusik

Co oznaczają wyniki morfologii u psa?

Pies, tak jak i człowiek, co jakiś czas musi mieć przeprowadzone badania. Badania krwi są jedną z najczęstszych metod diagnostyki. Gdy przychodzimy z pupilem, który wykazuje niepokojące objawy, badania krwi i moczu to jeden z pierwszych etapów rozpoznania choroby, tuż po badaniu klinicznym. Ono samo często wskazuje pewną drogę diagnozy, ale to badania laboratoryjne stanowią dopiero jej potwierdzenie.

Krew natomiast to płyn ustrojowy dający wiele informacji, zarówno lekarzowi weterynarii, jak i właścicielowi – gdy ten umie rozpoznać wyniki badań. Mówi o czynnościach poszczególnych narządów i układów, ale także o stanie ogólnym psa. Te dane ułatwiają weterynarzowi wybór kolejnych kroków w diagnozie – dodatkowych badań – a także przystosowanie odpowiedniego leczenia. Natomiast gdy czworonóg posiada chorobę przewlekłą, to badania krwi poinformują o skuteczności podjętej terapii, czy braku ewentualnych skutków ubocznych. W tej sytuacji stanowią też jeden z najważniejszych czynników rokowniczych.

Zazwyczaj lekarz weterynarii odbiera wyniki badań i konsultuje je z właścicielem. Rozmowa powinna zostać przeprowadzona w sposób jak najbardziej rzetelny i konkretny, by sam właściciel zrozumiał interpretację wyników. Również ze względów bezpieczeństwa powinna stać ona po stronie weterynarza. Czy zatem właściciel nie musi wiedzieć co znaczą wyniki badań jego pupila? Oczywiście, że nie; powinien on umieć rozpoznać przyczyny zaburzeń stanu zdrowia swojego psa i rozumieć w czym tkwi problem, by właściwie pomagać mu w powrocie do zdrowia.

Badania krwi składają się z dwóch części – morfologii oraz badań biochemicznych surowicy. Wydruk zazwyczaj składa się z: nazwy danego parametru (rodzaju badania), jego wynik (wartość) wraz z użytą jednostką, zakres wartości referencyjnych (normy obejmujące 95% populacji osobników), oznaczenie bądź oflagowanie (np. H [high] – poziom parametru jest podwyższony, L [low] – poziom parametru jest zaniżony). Na parametry morfologiczne składają się:

• WBC [white blood cells] – białe krwinki, leukocyty. Tak samo u psa, jak i człowieka, mają one funkcję ochronną, stanowią podstawę układu odpornościowego; bronią organizm przed drobnoustrojami i patogenami. Norma u psa 6,0-16,5 tys./µl. Podwyższony poziom może oznaczać, że obecnie w ciele psa toczy się proces zapalny, zauważa się go też przy niedokrwistości, cukrzycy, po podaniu niektórych leków. Warto być uważnym, zbyt duża ilość leukocytów, tak samo jak i zbyt mała, może też świadczyć o obecności nowotworu. Gdy poziom tego parametru jest zaniżony może to świadczyć o chorobie zakaźnej, wirusie lub zaburzeniach szpiku. Czasami pojawia się również przy wyniszczeniu organizmu psa, czy po podaniu niektórych leków.
• RBC [red blood cells] – czerwone komórki krwi, czyli erytrocyty, to jej główny, morfotyczny składnik. Ich główną funkcją jest utrzymywanie prawidłowego poziomu natlenienia tkanek. Norma u psa to 5,5-8,5 mln/µl. Podwyższony poziom tego parametru dostarcza wiedzy o długotrwałym niedotlenieniu, odwodnieniu, a także o wystąpieniu takich chorób jak czerwienica prawdziwa, czy nowotwór. Obniżony natomiast mówi przede wszystkim o utracie krwi np. w wyniku krwotoku wewnętrznego lub zewnętrznego, jak również o chorobach pasożytniczych, nerek, szpiku, czy powstałych po ugryzieniu kleszcza. Zbyt niski poziom erytrocytów może też poświadczać anemię na różnym tle.
• Hemoglobina HB, HGB – barwnik erytrocytów, odpowiedzialny za transport za transport cząsteczek tlenu. Norma dla psa to 12-18 g/dl. Podwyższony poziom tego parametru może wskazywać odwodnienie lub nadkrwistość, zaniżony to znów objaw niedokrwistości na wszelkim tle.
• Hematokryt Ht, Hct, wskaźnik hematokrytowy – stosunek czerwonych komórek do całej objętości krwi. Norma dla psa to od 37%-55%, ale najczęściej odznacza się on w okolicach 45%. Podwyższony hematokryt może mówić o odwodnieniu, nadprodukcji erytrocytów w szpiku, nadkrwistości, czy utracie osocza. Zbyt niski jego poziom może przejawić się u suk w ciąży, ale w innych sytuacjach może potwierdzać choroby śledziony, niedokrwistości lub krwotoku.
• PLT, Płytki krwi, trombocyty – jako element morfotyczny krwi, służy przede wszystkim w procesie jej krzepnięcia. Norma u psa to 200-500 tys./µl. Zwiększona ilość trombocytów może świadczyć o niedoborach żelaza, krwotoku, a nawet o chorobie nowotworowej. Zbyt niska ich wartość to znów może być kwestia chorób wirusowych, chorób szpiku, nowotworu, chorób autoimmunologicznych, a także obecności pasożytów we krwi.

Dla wsparcia układu odpornościowego, jako profilaktyka oraz zabezpieczenie przed chorobami szczególnie polecamy produkt Canifelox Immuno dog&cat – zalecany dla zwierząt w okresach obniżonej odporności, wspomagająco w trakcie zakażeń, w okresie rekonwalescencji, przy długotrwałej antybiotykoterapii, u zwierząt osłabionych, wyniszczonych i w podeszłym wieku. To karma uzupełniająca dla psów i kotów stworzona na bazie unikalnych drożdży Yarrowia lipolytica wzbogaconych w selen z dodatkiem liofilizowanej mączki z kryla. Drożdże Yarrowia lipolytica to przede wszystkich doskonały prebiotyk zawierający cenne glukany i mannany drożdżowe – związki silnie stymulujące układ immunologiczny. To również źródło organicznej formy selenu – mikroelementu spełniającego bardzo istotną rolę we wzmacnianiu naturalnych sił obronnych, a mączka z kryla to bogactwo kwasów tłuszczowych w wysoko przyswajalnych połączeniach fosforolipidowych oraz astaksantyny, która wykazuje bardzo silne właściwości ochronne przed wolnymi rodnikami, co jest istotne w przypadku zwierząt kastrowanych czy sterylizowanych.

Pomimo podanych powyżej informacji, należy pamiętać, że normy podane są jako referencja wobec 95% przypadków populacji. Wiele zachwiań może łączyć się z rasą lub wiekiem pupila. Właściciel nie może też od razu wykluczać granicy błędu laboratoryjnego. Dlatego mimo, że wiedza na temat tych badań jest niezwykle pomocna i przydatna w opiece nad psem, zawsze warto wysłuchać opinii lekarza weterynarii.

przez Agnieszka Prusik

Problem otyłości u psów i kotów

Otyłość to choroba przewlekła, mająca poważne konsekwencje. Może mieć podłoże genetyczne, jak i środowiskowe. Występuje znacząca różnica między nadwagą a otyłością; pierwsza ma miejsce wtedy, gdy waga zwierzęcia przekracza optymalną o około 5%, natomiast druga, kiedy te dodatkowe kilogramy stanowią już 25% powyżej normy. Będąc bardziej precyzyjnym można wyróżnić trzy rodzaje: nadwagę prostą – masa ciała przekracza optymalną wagę o 9%, nadwagę – przekroczenie w przedziale 10%-19% oraz otyłość – waga przewyższa normę o 20% i więcej. W ostatnich latach częstość jej występowania znacząco wzrosła wśród zwierząt domowych. Warto wiedzieć, że jest to schorzenie, które nie ustępuje bez odpowiedniego leczenia.

U człowieka diagnoza tej przypadłości jest łatwiejsza do osiągnięcia, zgłasza dzięki wskaźnikowi BMI. U zwierząt weterynarze stosują metodę wyznaczenia wskaźnika BCS. Polega ona na obserwacji zwierzęcia, oceny wizualnej i dotykowej w celu zdefiniowania ilości tkanki tłuszczowej w stosunku do mięśniowej, a także ogólnych proporcji ciała. To z tej metody pochodzi podział na rodzaje chorób związanych z wagą, podany wcześniej. Należy zaznaczyć, że diagnoza poprzez BCS jest możliwa do postawienia tylko poprzez doświadczonych lekarzy weterynarii. Jak zatem właściciel może rozpoznać oznaki otyłości u swojego pupila?

• Kot: poprzez obserwację budowy ciała: czy zarys kości pod skórą jest widoczny, wyczuwalne żebra, kręgi, talerze kości biodrowych, brzuch podwinięty/podciągnięty, uchwytny tłuszcz brzuszny, patrząc na kota z boku lub z góry – czy widoczna jest granica między szerszą klatką a węższą jamą brzuszną.
• Pies: poprzez obserwację budowy ciała: właściciel powinien widzieć zarys całej talii psa, gdy ten siedzi, żebra wyczuwalne pod dotykiem, obserwacja ogona i jego okolic, gdzie, w prawidłowej sytuacji, nie powinna się odkładać znacząca ilość tkanki tłuszczowej.

Otyłość u zwierząt domowych może mieć naprawdę różne przyczyny. Często jej podłoże dzieli się na dwa rodzaje: otyłość pierwotną, która jest efektem czynników behawioralnych i nabytych złych nawyków, połączonych z genetycznym uwarunkowaniem zwierzęcia. Otyłość wtórna to natomiast drugi rodzaj, opierający się na zaburzeniach metabolicznych, często powiązanych z nieprawidłowościami hormonalnymi.

• Przekarmienie – podawanie zwierzęciu zbyt często, zbyt dużej ilości karmy lub pokarmu nieodpowiednio dobranego pod względem kalorycznym.
• Brak ruchu – zbyt mała ilość aktywności fizycznej powoduje u psów i kotów brak możliwości do spożytkowania energii z pokarmu.
• Sterylizacja lub kastracja – choć te zabiegi powinny być przeprowadzane u zwierząt hodowlanych, przy nieodpowiednim karmieniu mogą powodować tendencję do nadwagi i otyłości.
• Wiek – wraz ze starzeniem się pupila procesy metaboliczne spowalniają się, a także zmniejsza się ilość podejmowanego przez niego ruchu.
• Leki – niektóre leki, zwłaszcza te przeciwzapalne, mogą powodować otyłość jako skutek uboczny.
• Płeć – u kotów, to kocury mają większą predyspozycję do problemów z wagą.
• Predyspozycje genetyczne rasy – niektóre rasy psów i kotów mają większą tendencję do otyłości m.in. cocker spaniel, labrador, jamnik, owczarek szetlandzki, koty krótkowłose w typie europejskim.
• Choroby: cukrzyca, hiperinsulinizm, akromegalia, nadczynność kory nadnerczy, niedoczynność tarczycy, zaburzenia podwzgórza, niedoczynność przysadki.

Jak zatem radzić sobie z otyłością u ukochanego zwierzaka? Przede wszystkim, po zauważeniu niepokojąco zwiększającej się masy ciała, zgłosić się po poradę do lekarza weterynarii. Do profilaktyki należy jednak:

• Odpowiedni dobór karmy – w przypadku produktów gotowych, należy bezwzględnie przestrzegać zaleceń producenta odnośnie rasy, wieku oraz ilości karmy na posiłek. W sytuacji, kiedy gotujemy psu w domu należy zwrócić uwagę na odpowiednie zbilansowanie oraz ograniczyć nadużywanie tłuszczów i skrobi. Ważne jest także racjonowanie posiłków. Koty i psy powinny jeść o ustalonych porach, dwa-trzy razy dziennie – w tym powinna się zawierać dobowa przewidziana ilość karmy.
• Ruch i aktywność – zwiększenie częstotliwości spacerów, zróżnicowanie aktywności fizycznej, a także uprawianie jej ze zwierzęciem, nie tylko urozmaici czas właściciela z pupilem, ale także pozwoli na kontrolę masy ciała zwierzęcia.

Po podjęciu tych kroków, należy już tylko przestrzegać zaleceń lekarza weterynarii odnośnie leczenia zwierzaka.

Otyłość jest ogromnym zagrożeniem dla ich zdrowia, zagrażając zarówno skórze, sierści, jak i narządom wewnętrznym. Warto zainwestować czas w profilaktykę, by to schorzenie nie dopadło ukochanego psa, czy kota. Uważność na sygnały dotyczące nadwagi i otyłości jest najlepszą taktyką w tej sytuacji.

przez Agnieszka Prusik

Tłuszczaki występujące u psów i kotów czy są dla nich niebezpieczne?

Zmiany nowotworowe spotykane u małych zwierząt zaliczamy zarówno do nowotworów łagodnych jaki i złośliwych. Jedne z najczęściej występujących zmian to tłuszczaki, które to są właśnie zaliczamy do grupy niezłośliwych nowotworów.  Tego typu nowotwory z reguły są zlokalizowane w tkance podskórnej każdego regionu ciała ( choć najczęściej umiejscowione są na klatce piersiowej, brzuchu i kończynach).

U psów spotykamy je głównie wśród zwierząt w średnim wieku, zwłaszcza otyłych i samic.

Ras predysponowane u których częściej dochodzi do wystąpienia tłuszczaków to:

• labradory
• dobermany
• sznaucery miniaturowe
• jamniki
• cocker spaniele
• wyżły weimarskie

W przypadku kotów tłuszczaki występują rzadko, choć najczęściej spotykamy je zwłaszcza u sterylizowanych kocurów.

Objawy kliniczne:

• przeważnie występują pojedyncze guzy, choć mogą również występować w postaci zmian mnogich
• guzy mogą mieć różny kształt, wielkość i tępo wzrostu ( zwykle powolne)
• jeśli guzy nie są wystarczająco duże i nie utrudniają funkcjonowania zwierzęcia, zwykle nie wykazują objawów klinicznych
• najczęściej w konsystencji tłuszczaki są miękkie

Rozpocznie:

• podstawowe badania laboratoryjne : krew i mocz mają wartości prawidłowe
• ocena zmiany po usunięciu chirurgicznym – histopatologiczny obraz guza jest zgodny z prawidłową tkanką tłuszczową
• RTG- widoczne zacienienie tkanki tłuszczowej

Leczenie:

• ponieważ guzy te są dobrze otorbione wycięcie chirurgiczne prowadzą do wyleczenia
• terapia farmakologiczna zwykle nie jest konieczna
• monitorowanie pacjenta po zabiegu – przeprowadza w domu właściciel, jest to ważne ponieważ czasami może dochodzić do nawrotu choroby. Wówczas należy rozważyć możliwość że nowotwór jest mięsakiem tkanek miękkich
• nie ma środków zapobiegających powstawaniu tego typu nowotworów
• najlepszym okresem do przeprowadzenia zabiegu jest czas kiedy zmiany są niewielkich rozmiarów.
• Wspomaganie terapii leczenia może być wspomagane poprzez podawanie preparatu:

Canifelox immuno dog&cat, który jest kompleksową formułą wspierającą układ odpornościowy organizmu. Stosowanie tego rodzaju preparatów w przypadku zabiegów chirurgicznych może stymulować układ odpornościowy organizmu, który jest niezwykle ważny w procesie prawidłowego gojenia się ran.

Podawanie preparatu ma szczególne znaczenie u zwierząt, które były poddawane:

• zabiegowi usuwania wszelkich zmian nowotworowych
• zaliczane są do grupy większego ryzyka z powodu swojego wieku
• występuje u nich ogólne wyniszczenie organizmu
• wykazują osłabienie samego procesu gojenia ran, jaki może być spowodowany obecnością współistniejących jednostek chorobowych (np. FIV czy FeLV u kota).

Drożdże Yarrowia lipolytica wzbogacone w  selen (stanowiące główny składnik preparatu) odgrywają w tym wypadku istotną rolę w wzmacnianiu naturalnych sił obronnych organizmu.

lek. wet. A Wolska

przez Agnieszka Prusik

Nadczynność tarczycy u kota

To schorzenie polegające na wzroście stężenia hormonów tarczycy ( T3- trójjodotyroniny i/lub T4- tyroksyny) we krwi.

Za główną przyczynę tego stanu odpowiadają aktywnie hormonalne zmiany nowotworowe w obrębie gruczołu, które doprowadza do zwiększonego wydzielania w/w hormonów. Dodatkowo ważny jest fakt że w przypadku nadczynności tarczycy nie dochodzi do uruchomienia fizjologicznych mechanizmów kontrolujących wydzielanie hormonów. Co doprowadza do patologicznego i utrzymującego się podniesienia stężenia hormonów, odpowiadającego za zwiększenie tempa metabolizmu.

Zmiany nowotworowe tarczycy wiążą się głównie z rozwojem gruczolaka jednego (ok 30% przypadków) lub obu ( ok 70% przypadków) płatów narządu. Bardzo rzadko nadczynność tarczycy jest spowodowana istnieniem czynnego hormonalnie raka tarczycy. Choroba ta najczęściej występuje u kotów zwłaszcza w średnim wieku ( 6-20 lat) ale niezwykle rzadko jest też spotykana u psów (najczęściej związana jest wówczas z przedawkowaniem egzogennie podawanych hormonów tarczycy lub obecnością raka tarczycy).

Procesem chorobowym objęte są głównie układy:

• mięśniowo-szkieletowym : wyniszczenie
• sercowo-naczyniowym: przerost mięśnia sercowego i nadciśnienie
• przewód pokarmowy: przewlekłe niedożywienie komórek, zaburzenia wchłaniania, uszkodzenie wątroby
• nerki: uszkodzenie narządu nadmierna filtracja oraz zmniejszenie zdolności zagęszczenia moczu
• nerwowy
• behawioralny: agresja lub depresja

Najbardziej narażone na wystąpienie choroby są koty żywione gotowym pokarmem w postaci puszek. W szczególności niebezpieczna może być dla nich monodieta puszkowa, która oparta jest w dużej mierze na : rybach, wątrobach czy innych podrobach. Występujący w nich wysoki w porównaniu z karmami suchymi lub mięsem poziom jodu jest uważany za jedną z ważniejszych przyczyn choroby u kotów.

Spośród innych czynników wywołujących chorobę wymienia się również niedobory: selenu, żelaza czy witaminy A oraz zanieczyszczenia środowiska zewnętrznego (siarką lub ołowiem).

Dane uzyskane z wywiadu:

• zmniejszenie masy ciała
• wzmożony apatyt
• wymioty
• biegunka
• wzmożone pragnienie
• dyszenie
• agresja
• wzrost aktywności
• utrata i zmatowienie włosa

W badaniu klinicznym zauważamy:

• drżenia mięśniowe
• przerostową kardiomiopatię serca, arytmia, przyspieszenie rytmu, szmery sercowe oraz częstoskurcz
• zwiększenie liczby oddechów
• podwyższona temperatura ciała
• powiększenie tarczycy
• zaniedbanie ogólne, zgrubiałe pazury
• rzadko może występować apatia, depresja czy słabość mięśniowa- objawiająca się pochyleniem głowy skierowanej dobrzusznie

Rozpoznanie choroby:

• badanie kliniczne ( ocena występujących objawów choroby)
• badania laboratoryjne:

1. w badaniu krwi zwraca szczególną uwagę zwiększenie ilości czerwonych krwinek, obniżenie liczby limfocytów i eozynofili.
2. badanie biochemiczne potwierdza się łagodne lub umiarkowane zwiększenie aktywności przynajmniej jednego z w/w hormonów tarczycy
3. dodatkowo wzrastają również w surowicy : enzymy wątrobowe: (ALT, AST, ALP) parametry nerkowe: moczniki kreatynina oraz glukoza i fosfor

LECZENIE:

• Dieta w zasadzie nie wymaga modyfikacji, warto jednak pamiętać że lepiej podawać pokarm łatwostrawny ze względu na postępujące wyniszczenie organizmu
• U większości pacjentów jako podstawowe leczenie stosuje się leki przeciwtarczycowe, które są wystarczające w leczeniu choroby
• Jedną z metod leczenia nadczynności tarczycy może też stanowić leczenie chirurgiczne

Powikłania:

• przy nie leczonej chorobie może dojść do zastoinowej niewydolności serca, niepoddającej się leczeniu biegunki, uszkodzeniu nerek i śmierci spowodowanej postępującym wyniszczeniem organizmu
• powikłania jaki mogą wystąpić po zabiegu chirurgicznego to: porażenie krtani, niedoczynność tarczycy i niedoczynność przytarczyc

lek. wet. A. Wolska

przez Agnieszka Prusik

Dermatologia - objawy chorób skóry i metody ich rozpoznawania

Dermatologia weterynaryjna to grupa schorzeń skóry u zwierząt, które maja bardzo złożoną i różnorodną etiologię. Ich rozpoznanie nierzadko stwarza problemy ponieważ często objawy chorób skóry są podobne a ich diagnostyka dość długa i trudna.

Wśród objawów klinicznych chorób skóry wyróżniamy najczęściej:

 ŚWIĄD:

• jest to odczucie wywołujące odruch drapania, który prowadzi do samookaleczenia skóry, stan taki często prowadząc do powikłań bakteryjnych, które dalej mogą nasilać objawy świądu.
• może on występować sezonowo: tak dzieje się w przypadku APZS- alergicznego pchlego zapalania skóry- związanego z bytowaniem pcheł na skórze- do choroby dochodzi w okresie bytowania pasożytów,
• niesezonowy świąd: to głównie alergie pokarmowe- niewłaściwa dieta lub obecność innych pasożytów zewnętrznych takich jak nużeniec czy świerzbowiec, zmian skórnych powstałe na skutek nadmiernego wylizywania czy ropnego zapalenia skóry
• świąd najrzadziej spotykany powstaje również na skutek alergii kontaktowej

 WYŁYSIENIE:

• oznaczające praktycznie brak włosów na obszarze skóry gdzie, włosy te powinny występować. Jest ono jednocześnie jednym z najczęstszych objawów w dermatologicznych, choć tak naprawdę najmniej specyficznym.
• wyłysienie może przebiegać równolegle ze świądem lub bez niego. W tym drugim przypadku wyróżniamy zmiany skórne powstałe na skutek procesu nie związanego z podłożem zapalanym lub właśnie o podłożu zapalnym.
• w przypadku wyłysień zwracamy również uwagę na ich miejsce powstania, symetryczność lub na wielkość objętej powierzchni skóry zwierzęcia. Jest to ważne w diagnostyce różnicowej bowiem miejscowo mogą pojawiać się zmiany powstałe na skutek nadmiernego wylizywania ( skóra łap, brzuch) do zmian symetrycznych zaliczamy najczęściej schorzenia o podłożu hormonalnym ( niedoczynność tarczycy lub nadczynność kory nadnerczy) zaś zmiany o charakterze uogólnionym to np: ( grzybica, ropne zapalenie skóry, łysienie sezonowe)

NADŻERKI i OWRZODZENIA :

• zmiany skórne powstałe najczęściej w: zaburzeniach metabolicznych, chorobach o podłożu immunologicznym, na skutek uszkodzeniu skóry powstałych pod wpływem działania czynników fizycznych i chemicznych oraz przy chorobach nowotworowych

ŁUSZCZENIE SKÓRY, STRUPKI:

• to objawy dermatoz związanych z pasożytami skóry, zmianami alergicznymi, zakażeniami bakteryjnymi lub grzybiczymi, nowotworami, zaburzeniami rogowacenia związanymi z niedoborem cynku.

GRUDKI I KROSTY:

• grudka to wyniosłość skórna związana z naciekiem komórek zapalnych
• krosta- zmiana skórna wypełniona ropną wydzieliną
• zarówno grudki jaki i krostki najczęściej są związane z chorobami bakteryjnymi skóry

Pełne rozpoznanie choroby skóry jak zawsze opiera się na zebraniu jak największej ilości informacji na temat okoliczności i czasu powstania choroby.

WAŻNE JEST STWIERDZENIE: czasu powstania zmian, kiedy zauważono ich zaostrzenie lub czy właściciele widzieli jakąkolwiek poprawę lub wyciszenie choroby, czy były dokonywano zmiany w karmie lub wprowadzono nowe smakołyki, czy zwierzę ma kontakt z innymi osobnikami, jak często przeprowadzana jest podstawowa profilaktyka preparatami zwalczającymi pchły, czy znane są nazwy stosowanych preparatów, czy zwierzę jest kąpane jak tak to w jakich środkach.

 Po zebraniu jak największej ilości informacji na temat zmian skórnych przystępujemy do badania ogólnego – gdzie oglądanie skóry jest zawsze pierwszym etapem badania klinicznego.

Niekiedy rozpoznanie jest możliwe po zebraniu wywiadu i wstępnych oględzinach skóry. Jeśli jednak obraz choroby jest mało specyficzny trzeba przystąpić do poszerzenia technik diagnostycznych. Wśród możliwych do zastosowania metod w weterynarii wykorzystujemy:

• Lampę Wooda:

( używana przy podejrzeniu chorób grzybiczych, wywołanych przez dermatofity. Działanie lampy emitującej światło ultrafioletowe- powoduje fluorescencję metabolitów ok 50% Microsporum canis. O wyniku dodatnim świadczy zielonkawy kolor występujący na włosach. )

• Badanie Parazytologiczne

( wyczesywanie włosów- w poszukiwaniu pcheł lub ich odchodów, pobieranie zeskrobin skórnych- świerzbowce, nużeńce, wymazów z uszu- świerzbowce)

• Zeskrobiny skóry

( głównie stosowana w celu wykluczenia ektopasożytów, przeprowadzana na granicy skóry zdrowej i chorej, pobiera się ją w sposób jałowy i ocenia bezpośrednio pod mikroskopem. Pobiera się ją z świeżych zmian i z reguły z kilku miejsc)

• Biopsja skóry

( zarezerwowana jest dla chorób skóry, które nie poddają się leczeniu- z reguły jeśli nie ma poprawy w ciągu 3 tygodni, podejrzewamy chorobę nowotworową lub immunologiczną. )

• Posiewy bakteriologiczne lub mykologiczne
• Badanie włosa

( ocena włosa- zwracając szczególnie uwagę na obecność jaj pasożytów, złamania- charakterystyczne dla świądu, czy ocenę faz wzrostowych włosa- co pozwala również zróżnicować rodzaj chorób skóry)

• Badanie pełne krwi
• Panele hormonalne
• Mikro i makroelementy

Większość schorzeń skóry nie prowadzi do śmierci zwierzęcia ale u zwierząt młodych lub z zaburzeniami układu odpornościowego czy też na skutek powikłań bakteryjnych przy dużych uszkodzeniach skóry może rozwijać się posocznica.

Leczenie w przypadku chorób skóry podlega na:

• leczeniu podstawowej choroby ( leki przeciw pasożytnicze, przeciw grzybicze, antybiotyki, leki immunosupresyjne lub przeciwzapalne)
• leczenie wspomagające ( szampony zwalczające świąd, leki miejscowo łagodzący stan zapalny skóry)
• preparaty poprawiające kondycję skóry- wśród preparatów stosowanych ogólnie ważne jest by wybrać te, które zawierają prawidłowy stosunek kwasów omega 3 do omega 6 wynoszący 3:1.

Idealnym produktem jest preparat Yarrowia Canifelox skin & coat dog, który jest kompleksową formułą wspierającą zdrowy wygląd skóry i sierści. Preparat jest polecany przy wymianie włosa ale i w przypadkach chorób okrywy włosowej.

Dodatkowo witaminy E,A i D3 oraz estry kwasów tłuszczowych są kluczowym elementem w utrzymaniu lśniącej sierści i zdrowej skóry. Stosowanie tego preparatu poprawia         odżywienie i jej nawilżenie – co jest korzystne w leczeniu chorób skóry.

lek. wet. A. Wolska

przez Agnieszka Prusik

Zespół "ostrego brzucha" jako stan nagły wymagający natychmiastowej reakcji lekarskiej

Potoczne pojęcie jakim jest "ostry brzuch" w weterynarii funkcjonuje od bardzo dawna. Oznacza ono pacjenta o silnych objawach bólowych wywodzących się z jamy brzusznej. Niestety wśród tych chorób mogą być zarówno jednostki związane ze schorzeniami układu kostnego jak i choroby powiązane z każdym z narządów wewnętrznych znajdującym się w jamie brzusznej.

Zespół ten jest jedną z trudniejszych zagadek diagnostycznych w lecznictwie małych zwierząt,  ze względu na dużą ilość możliwych chorób jakie mogą być jego przyczyną, oraz krótki czas na podjęcie decyzji co do postępowania terapeutycznego -  zwłaszcza jeśli objawy kliniczne stanowią o zagrożeniu życia zwierzęcia.

Badanie pacjenta z objawami świadczącymi o ostrym brzuchu powinno być przeprowadzone sprawnie i według określonego schematu.

Ocena pacjenta – wywiad – badanie kliniczne – badania dodatkowe – (lub) laparotomia diagnostyczne – (lub) leczenie zachowawcze / chirurgia.

Odstępstwem od schematu jest wstrząs, który sam w sobie stanowi zagrożenie życia i wymaga w pierwszej kolejności podania leków stabilizujących przynajmniej częściowo podstawowe funkcje życiowe nim przystąpi się do pracy z pacjentem.

• Ocena stanu rzeczywistego.

Pierwszy i bardzo ważny etap badania polegający na sprawdzaniu świadomość, stopnia odwodnienia, funkcjonowanie układu oddechowego i krążenia jak również oceny jego zachowanie w gabinecie. Zwykle po wstępnej ocenie pacjenta jesteśmy już w stanie coś o nim powiedzieć lub nawet podjąć decyzję co do dalszego postępowania.

• Wywiad- z reguły prowadzony równolegle w czasie oceny pacjenta. To bardzo ważna cześć badania i im więcej wiadomości uzyskamy tak naprawdę sprawniej ocenimy możliwą przyczynę choroby.

Zwracamy uwagę na rasę, wiek, płeć zwierzęcia, na to jak długo trwają objawy, jakie jest ich nasilenie, jaki jest pełen wachlarz objawów występujących u pacjenta, czy poddawany był jakim zabiegom lekarski, czy jest pozostawiany sam sobie, czy może być narażony na działanie różnych środków chemicznych itp. Im więcej informacji uzyskamy tym lepiej.

• Badanie kliniczne, to typowe badanie fizykalne polegające na oglądaniu i omacywaniu podstawowych układów, pomiarze temperatury ciała i osłuchania przewodu pokarmowego oraz układu oddechowego i krążeniowego pacjenta. W przypadku ostrego brzucha bardzo często mamy problem z dokładnym jego omacaniem- dlatego w przypadku dużego protestu należy pamiętać o innych metodach diagnostycznych jakie można zastosować- rtg, usg- dodatkową korzyścią może być przybliżenie się do wstępnego rozpoznania.
• Badania dodatkowe: krew, mocz, ocena płynu z jamy otrzewnej.
• Laparotomia diagnostyczna - jeśli pomimo przeprowadzonej diagnostyki, nie udaje się postawić pełnego rozpoznania lekarze czasami decydują się na jej przeprowadzenie.

Do zabiegu mogą być zakwalifikowane tylko te zwierzęta, które będą wstanie być poddane znieczuleniu ogólnemu i sam zabieg nie obciąży ich zdrowia. Czasami również laparotomia jest początkiem leczenia- jeśli problem ostrego brzucha wiąże się z procesem, który może być tylko w ten sposób rozwiązany, a nie został rozpoznany w czasie podstawowej diagnostyki.

W przypadku wizyty pacjenta wykazującego objawy choroby lekarze po przeprowadzeniu powyższego schematu starają się zakwalifikować pacjenta do jednej z 3 grup klinicznych. Kryterium podziału jest stopień zagrożenia życia.

1. Zwierze w najcięższym stanie klinicznym, wymagające natychmiastowej pomocy – z reguły te zwierzęta w pierwszej kolejności trafiają na stół chirurgiczny. W tej grupie są psy z chorobami:

- skrętu i rozszerzania żołądka

-uszkodzenia jelit- perforacje

-niedrożności związane z ciałem obcym

-skręty śledziony

-zatkania cewki moczowej

-krwotoki do jamy brzusznej

2. Stan pacjenta jest poważny ale mamy ok 12 h na próbę jego ustabilizowania nim przystąpimy do zabiegu. W tym wypadku mamy do czynienia z chorobami:

- ropomacicza

-niedrożności jelit

-niedrożności dróg moczowych

3. zwykle w tej grupie są pacjencji nie podlegający leczeniu chirurgicznemu. U nich stosuje się farmakologię czasem w warunkach szpitalnych. Zwykle zaliczane tu są następujące przypadki:

-zapalenie trzustki

-zapalenie wątroby i pęcherzyka żółciowego

-krwotoczne zapalenie żołądka i jelit

-odmiedniczkowe zapalenie nerek

Ważnym etapem leczenia w każdym z wyżej wymienionych przypadków jest właściwa terapia płynami mająca na celu przeciwdziałanie wstrząsowi, wyrównanie łożyska naczyniowego i równowagi kwasowo-zasadowej. Terapia płynami prowadzona jest z reguły jednocześnie w czasie udzielania pomocy zwierzęciu, ma ona bowiem ogromne znaczenie w przywracaniu fizjologi

poszczególnych układów. Stabilizacja krążeniowo-oddechowa poprawi nam szanse zwierzęcia na sprawniejszy powrót do zdrowia. A leczenie choroby podstawowej jest uzależnione od rozpoznania.

lek. wet. A. Wolska

przez Agnieszka Prusik

Dlaczego kot jest żółty? Choroby dróg żółciowych u kotów

Żółtaczka, to objaw choroby który wiąże się z występowaniem żółtego zabarwienia błon śluzowych, dobrze widoczna jest ona szczególnie na spojówkach, w jamie ustnej jeśli ta nie jest pigmentowana oraz czasem również i na jasnej skórze brzucha.

W obrazie krwi o żółtaczce świadczyć będzie hiperbilirubinemia- czyli kilkukrotne podniesienie stężenia bilirubiny, czego skutkiem jest wystąpienie objawu żółtego zabarwienia wyżej wymienionych obszarów ciała. Ponieważ sama żółtaczka nie jest objawem typowym dla konkretnego schorzenia bardzo ważna jest diagnostyka różnicowa w celu stwierdzenia przyczyn jej powstania. Tym samym nie jesteśmy wstanie podać krótkiej odpowiedzi na pytanie dlaczego kot jest żółty.

Możemy natomiast scharakteryzować jedną z przyczyn występowania żółtaczki jaką są choroby dróg żółciowych.

Schorzenia tego typu występują u kotów rzadko, z reguły rozwijają się powoli, początkowo dając nieswoiste i trudne do zauważenia przez właściciela objawy takie jak: zażółcenie śluzówek i bolesność w okolicy wątroby.

Często na wizycie lekarz, pytając o stan kliniczny pacjenta jest natomiast informowany o nieznacznym:

• spadku masy ciała
• spadku apetytu

Widząc tak mało objawów klinicznych zmuszeni jesteśmy więc do rozpoczęcia dalszej diagnostyki różnicowej, którą będziemy opierać o badanie krwi i moczu oraz badanie usg jamy brzusznej.

Do chorób związanych z dysfunkcją dróg żółciowych najczęściej występujących u kotów   zaliczamy:

• zapalenie pęcherzyka żółciowego
• kamicę żółciową
• niedrożność wywołana przyczynami zewnątrz lub wewnątrzpochodnymi
• nowotwory dróg żółciowych

Niegroźność dróg żółciowych:

Może być związana z:

• uciskiem od zewnątrz na drogi żółciowe ( tak dzieje się w przypadku zapalenia, nowotworów wątroby, dwunastnicy lub trzustki)
• zmianami wewnątrz pęcherzyka i dróg żółciowych ( najczęściej są to kamienie i polipy śluzówki niekiedy również mogą występować nowotwory ściany pęcherzyka lub dróg żółciowych).

Skutkiem niedrożności zawsze będzie utrudnienie w odpływie żółci, stąd objawy tj. żółtaczka i bolesności okolicy wątroby pojawiają się jako pierwsze, następnie dochodzą do nich pozostałe min: utrata apetytu i spadek masy ciała.

W obrazie krwi obok hiperbilirubinemi, pojawić mogą się podniesione parametry wątrobowe oraz leukocytoza, choć nie zawsze musi ona występować. Pomocne w rozpoznaniu będzie w  tej sytuacji badanie moczu i usg jamy brzusznej.

Kamica żółciowa:

Za główną przyczynę ich występowania zaliczamy:

• błędy żywieniowe
• zaburzenia metaboliczne
• zapalenia układu żółciowego.

Objawy kliniczne to : żółtaczka, bolesność jamy brzusznej, wymioty i gorączka.

W diagnostyce w obrazie krwi zwiększa się stężenie bilirubiny oraz enzymów wątrobowych, widoczne są zaburzenia gospodarki wodnej i elektrolitów oraz leukocytoza.

Obecność kamienie na skutek ich długiego przebywania w pęcherzyku może towarzyszyć jego zapaleniu, powodując zgrubienie i obrzęk ściany.

Przedłużenie stanu zapalnego w obrębie pęcherzyka żółciowego prowadzi z reguły do powstania polipów w jego ścianie.

Nowotwory:

Pierwotne guzy występują u kotów rzadko, z reguły spotykamy je u zwierząt w wieku średnim ok 12 lat. Wśród objawów kliniczny widzimy: wymioty, biegunka, brak apatytu czy utrata masy ciała. Nieco rzadziej może być stwierdzana żółtaczka oraz objawy neurologiczne  np. oczopląs, drżenia jak również powiększenie obrysu jamy brzusznej-  czyli tak zwane wodobrzusze.

Badania laboratoryjne jak również wykonanie badań usg oceniających sytuację w jamie brzusznej, są niezwykle ważne do pewniejszego rozpoznania.

Pasożyty dróg żółciowych:

To najczęściej ok 1cm przywra, którą zarażają się koty po zjedzeniu ryb. Pasożyt zasiedla drogi żółciowe i trzustkę i w wielu sytuacjach początkowo nie występują żadne objawy kliniczne, długoletnie inwazje i wzrost liczby pasożytów, mogą doprowadzić do zaostrzenia choroby na tym podłożu. Wówczas pojawiają  się wyraźniejsze objawy takie jak żółtaczka, wychudzenie i powiększenie wątroby.

Lekiem z wyboru jest tu prazykwantel- występujący jako jeden z podstawowych składników substancji odrobaczających u kotów. Ponieważ większość kotów jest odrobaczanych regularnie problem występuje również rzadko.

Zapalenia dróg żółciowych:

Może przybierać postać ropna częściej spotykaną u kotów w wieku średnim, często poprzedza je ostre zapalenie jelit, trzustki i niedrożność dróg żółciowych.

Wśród objawów klinicznych pojawia się żółtaczka, gorączka, wychudzenie czy wymioty i biegunka. Stan jest ciężki i wymaga szybkiej interwencji lekarskiej – terapia antybiotykami prowadzona jest do ustania objawów choroby nawet do kilkunastu tygodni.

Postać nieropna zapalenia to częsty objaw zespołu zapalenia wątroby i dróg żółciowych u kotów.  Przyczyna mogą być zaburzenia o podłożu immunologicznym.

Obok leczenia antybiotykami i lekami przeciw zapalnymi wskazane jest utrzymanie prawidłowej gospodarki płynami i podawanie preparatów odżywczych.

Jak widać w tych różnych jednostkach chorobowych u kotów, które dotyczą się głównie dróg żółciowych objawy kliniczne, które się pojawiają są mało specyficzne. Same w sobie nie mogą więc posłużyć do postawienia pełnego rozpoznania. Dopiero zastosowanie badań dodatkowych       a zwłaszcza połączenia badani krwi, moczu i usg jamy brzusznej- gdzie dobrze widzimy zachodzące w obrębie pęcherzyka zmiany, pozwala nam lepiej ocenić pacjenta, jak i również jego szanse oraz czas pełnego powrotu do zdrowia.

U pacjentów poddanych długotrwałemu leczeniu zaleca się zastosowaniu preparatów wspomagających funkcjonowanie przewodu pokarmowego, które zdołają utrzymać apetyt i przeciwdziałać spadkowi masy ciała, co jest bardzo ważne u kota. U tych zwierząt na skutek nie jedzenia może szybko dojść do poważnego stłuszczenia wątroby i zaburzenia jej pracy, co pogorszy nam znacznie współczynnik powrotu do zdrowia.

Jednym ze sposobów utrzymania prawidłowej flory i funkcji układu pokarmowego jest stosowanie drożdży pokarmowych Yarrowia lipolytica będących źródłem organicznej formy selenu, który wzmaga siły obronne organizmu, same drożdże również poprawiają funkcjonowanie przewodu pokarmowego. Mączka z kryla zawarta w preparacie Immuno dog and cat jest bogactwem kwasów tłuszczowych, które połączone fosforolipidami wykazują silne działanie przed wolnymi rodnikami – a to jest wskazane w stanach zapalnych i nowotworowych. Sam preparat może być śmiało zastosowany u zwierząt w ciężkich stanach chorobowych, jako terapia wspomagająca leczenie podstawowe.

lek. wet. A. Wolska

przez Agnieszka Prusik

Wymioty u zwierząt jako częsty objaw chorobowy

Wymioty to proces usunięcia treści z żołądka poprzedzony pracą tłoczni brzusznej. Same wymioty w pierwszej kolejności trzeba zróżnicować ze zjawiskiem ulewania, które polega na ewakuacji treści pokarmowej bez pomocy pracy tłoczni brzusznej, najczęściej problem ten jest związany z chorobami przełyku. Jeśli chodzi o przyczyn występowania wymiotów jest ich wiele, należy pamiętać że proces ten również powinno się traktować jako normalny odruch obronny organizmu.  Mowa tu np. o psach które zjadają trawę prowadząc w ten sposób do wywołania odruchu wymiotnego w celu oczyszczenia żołądka.

Duża część wymiotów jest związana z chorobami atakującymi przewód pokarmowy, ale mogą one też powstać w zaburzeniach ogólnoustrojowymi czy na skutek drażnienia ośrodka wymiotnego zlokalizowanego na terenie ośrodkowego układu nerwowego.

Różnicując okoliczności powstania wymiotów ważny jest określenie ich czasu wystąpienia, rodzaju – ostre czy przewlekłe, jak szybko występują po spożyciu pokarmu, czy mamy do czynienia z wymiotami z żółci czy samej niestrawionej treści, czy widoczna jest w nich krew a jeśli tak to jak ona wygląda itp.

Wymioty niestrawionym pokarmem to najczęściej występująca sytuacja wymiotów, zwykle świadczy o zapaleniu przewodu pokarmowego lub jego podrażnieniu.

Łagodne wymioty mogą być związane z niestrawnością, związaną z lekkim zapaleniem śluzówki przewodu pokarmowego, gwałtownym spożyciem dużej ilości karmy czy pobraniu dużej ilości powietrza w czasie jedzenia. Jeśli stan ten trwa dłużej i śluzówka ulega podrażnieniu wymiociny mogą być podbarwione na różowo ( śladowe ilości krwi) lub mogą pojawiać się jej pojedyncze smużki w wymiocinach.

Stan taki może doprowadzić do powikłania i rozwinięcia się stanu zapalnego przewodu pokarmowego, który wymaga innego podejścia do pacjenta.

Przeciwieństwem pojedynczych wymiotów są tzw. ostre wymioty, których cechą charakterystyczną jest ciągle występujący odruch wymiotny, wymagający interwencji lekarskiej w celu jego przyblokowania. W przypadku ostrych wymiotów może w nich się pojawić zarówno treść, śluz czy też żółć.

Najbardziej charakterystyczne przyczyny ostrych wymiotów są:

NIEDROŻNOŚĆ - zlokalizowane w żołądku lub jelitach

• Ciało obce w żołądku: w zależności od jego umiejscowienia widoczne są następujące objawy. Jeśli ciało obce będzie położone w okolicy odźwiernika żołądka - może doprowadzić to do tak zwanych wymiotów fontannowych, które są bardzo intensywne. Z drugiej strony jeśli lokalizacja to okolica dna żołądka wówczas możemy być świadkiem przewlekłych wymiotów. O ciało obce zawsze podejrzewamy młode zwierzęta oraz takie u których mamy do czynienia z występowaniem objawu polegającego na spaczonym apetycie ( np. w niektórych chorobach trzustki)
• Niedrożność jelit: to kolejna przyczyna ostrych i intensywnych wymiotów, niedrożność bliższego odcinka jelit ma groźniejszy przebieg niż dalszego odcinka jelit. Przyczyn niedrożności w przypadku zwierząt może być wiele są to i ciało obce i zmiany rozrostowe zlokalizowane w jamie brzusznej, które uciskają na jelita, jak również ich skręty i wszelkie inne procesy zapalne ich ściany, utrudniające pasaż treści.

Dość częstą przyczyną wymiotów u zwierząt mogą być  również owrzodzenia ściany żołądka, powstające na skutek długotrwałego stosowania NLPZ- niesterydowych leków przeciw zapalnych, sterydów ale i w stanach chorobowych przewlekłych narządów takich jak: choroby wątroby i nerek, gdy zaburzona jest ich funkcja. W niektórych zaawansowanych stadiach  nowotworowych również możemy spotykać się z wymiotami.

Szczególnie ciężkie wymioty spotykamy w wyniku stymulacji ośrodka wymiotnego w następstwie rozrostu nowotworów lub zapalenia na terenie ośrodkowego układu nerwowego czy choćby urazu głowy. Z reguły mamy również do czynienia z poważnym stanem chorobowym wymagającym natychmiastowej pomocy lekarskiej.

Ostatnim powszechnie spotykanym problemem objawiającym się wymiotami jest choroba lokomocyjna- do której niektóre psy maja predyspozycje.

W większości przypadków występowania wymiotów bardzo ważna jest terapia lecznicza polegająca na blokowaniu ich powstawania. W weterynarii jest dostępnych kilka różnych środków, które całkiem dobrze działają u zwierzęcia, problem z wyhamowaniem wymiotów może wiązać się albo z zatruciem organizmu parametrami mocznika i kreatyniny u zwierząt starszych chorujących na nerki lub na skutek niedrożności spowodowanej zmianami rozrostowymi, skrętami lub ciałami obcymi w przewodzie pokarmowych. Obok leczenia podstawowego w leczeniu wymiotów stosuje się terapie wspomagającą w postaci głodówki -  zwłaszcza gdy problemy dotyczą podrażnienia przewodu pokarmowego.

W przypadku wymiotów związanych z chorobą lokomocyjna sytuacja jest najprostsza, stosowanie bowiem leków w czasie podróży całkowicie hamuje ten nieprzyjemny dla zwierzęcia objaw.

lek. wet. A. Wolska

przez Agnieszka Prusik

Zatrucia u zwierząt

W weterynarii spotykamy różne rodzaje substancji oddziaływających toksycznie na organizm żywy. Czas wystąpienia objawów klinicznych od narażenia na toksynę jest z reguły szybki a rokowanie uzależnione od typu toksyny. Powszechne są zatrucia pokarmowe roślinami ozdobnymi domowymi, ale  nie są one jedyne. Należy pamiętać o nietypowych przyczynach zatruć z jakimi możemy mieć do czynienia tj np: glikol etylenowy, iwermektyna czy  pyretryna. Na powyżej wymienione produkty zwierzę może być narażone przypadkowo a wywoływane  przez nie objawy z reguły są poważne, stąd zachęcamy do szczególnej uwagi na wszelkie możliwości kontaktu z tymi substancjami.

Wstępną informację o przypuszczalnych drogach narażenia zwierzęcia na działanie toksyny przekazuje nam właściciel w wywiadzie,  niekiedy jest on bowiem świadkiem tego co się stało. Taka sytuacja jest bardzo korzystna- bo pozwala na szybkie rozpoznanie substancji drażniącej i sprawne udzielenie pomocy. Jeśli natomiast nie byliśmy świadkami kontaktu z substancją toksyczną  sprawa może być trochę bardziej skomplikowana. Wówczas to czas narażenia na toksynę odegra kluczową rolę a zwierzę wykazujące niepokojące objawy kliniczne powinno jak najszybciej trafić do lecznicy.

Przeprowadzenie zabiegów mające na celu minimalizowanie ekspozycji skóry i narządów wewnętrznych na truciznę, są jednym z ważniejszych elementów leczenia naszego pacjenta.

W przypadku kontaktu substancji drażniącej ze skórą, podstawą będzie więc wykąpanie zwierzęcia w szamponach dla niego przeznaczonym, pamiętając by woda w czasie kąpieli nie dostała się do oczu.

Jeśli natomiast toksyna dostanie się do przewodu pokarmowego przeprowadzane są zabiegi mające na celu przyspieszenie jego pasażu ( wywołanie :wymioty lub biegunki) alternatywą może być również zastosowanie  substancje, które działają wiążąco na toksyny- najbardziej znaną jest węgiel aktywny, dostępne w aptekach i lecznicach weterynaryjnych.

Zatrucie:

1) Glikol etylenowy –  to produkt znajdujący się w płynach przeciw zamarzaniu, ze względu na jego słodki smak jest on chętnie zjadany przez psy i koty. Zwierzęta szczególnie narażone są na niego w zimie, gdy wyciekający na ziemię płyn nie zamarzając jest dla nich dostępny.

Glikol wchłania się stosunkowo szybko z przewodu pokarmowego, osiągając wysoką koncentrację po 3h.

Objawy kliniczne zatrucia to:

• wzmożone pragnienie i wielomocz
• wymioty- podrażnienie żołądka i ośrodka wymiotnego
• otępienie, śpiączka
• niezborność w ruchowa
• hiperwentylacja i tachykardia ( zaburzenia krążeniowo-oddechowe pojawiają się zwykle po 12-24h od spożycia glikolu)
• uszkodzenie nerek- poprzez odkładanie się szczawianu wapnia w kanalikach nerkowych- będące ostatnią fazą zatrucia ,

(to trzecia faza  zatrucia – wówczas na skutek postępującej martwicy nerek objawiającej się bolesnością i ich obrzękiem rozwija się niewydolność nerek). Ta faza występuje ok 24-48h po spożyciu glikolu w przypadku psów i 12-24h u kotów.

Rokowanie jest ostrożne do złego- wszystko uzależnione jest od stanu klinicznego w jakim trafi zwierzę do lecznicy.

• Iwermektyna - jest środkiem przeciwpasożytniczy, który czasami jeszcze jest stosowany min. przy zwalczaniu pasożytów zewnętrznych tj. świerzbowiec uszny.  Do zatrucia najczęściej dochodzi w przypadku jej przedawkowania lub też zastosowania tej substancji u psów należących do ras wrażliwych, u których występuje mutacja  genu MDR1. tj : owczarków collie, owczarek staroangielski, owczarek australijski i shelties oraz wszelkich krzyżówek tych ras.

Objawy kliniczne to:

• rozszerzenie źrenic
• pozorna ślepota
• niezborność
• agresja
• rzadkoskurcz
• sinica
• dezorientacja
• duszność
• drgawki
• śpiączka i śmierć

Wobec tak ciężkich zaburzeń ogólnych, które mogą wystąpić u zwierząt słabszych, młodych i należących do ras wrażliwych, nie powinno się używać tego  leku. Dodatkowo na rynku farmaceutycznym cały czas pojawiają się nowe substancje o podobnym spektrum działania przeciw pasożytniczemu, stąd wydaje się że zastosowanie iwermektyny powoli jest zastępowane przez inne środki.

• Pyretryna – to środek stosowany jako preparat przeciwpchelnych, narażone na zatrucia są zwierzęta zwłaszcza młode. Rozpoznanie najczęściej jest stawiane po skojarzeniu informacji o narażeniu na jej działanie.

Występujące wówczas objawy kliniczne to:

• nadmierne ślinienie
• wymioty
• biegunka
• nadmierna pobudliwość
• niezborność
• drgawki
• apatia i bezdech

Leczenie:

Pierwszy etap leczenia, powinien opierać się na minimalizacji działania substancji drażniącej, następnie prowadzi się leczenie wspomagające i minimalizujące objawy choroby.

Terapia zachowawcza oparta jest w tych przypadkach na terapii płynami, lekach wiążących toksyny w przewodzie pokarmowym, lekach przyspieszających usuwaniu toksyny, poprawiających funkcjonowanie układu krążenia i układu oddechowego czy łagodzących drgawki.

Pamiętając że rokowanie w każdej z w/w sytuacji jest ostrożne do złego zwłaszcza u zwierząt ras wrażliwych i młodych.

W okresie rekonwalescencji i powrotu do zdrowia często stosowane są produkty mające na celu poprawę funkcjonowania układu pokarmowego i narządów wewnętrznych tj. np wątroba, które są również narażone na późne skutki działania toksyn. Jednym z dobrze nadających się do tego preparatów jest : Gastro dog lub Gastro cat : preparaty wspierający prawidłowe trawienie, co jest ważne min. w przypadku zaburzeń działania przewodu pokarmowego. Połączenie drożdży Yarrowia lipolytica  z 4 szczepami bakterii probiotycznych sprzyja dla rozwoju flory saprofitycznej, która w okresie choroby często ulega zaburzeniu.

Dodatkowo obecność w preparacie Gastro dog :ostropestu plamistego regeneruje i wspomaga  komórki wątrobowe co jest bardzo pożądane w przypadku rekonwalescencji pacjenta- wątroba jest  narządem, który dobrze reaguje na leczenie regeneracyjne.

Jego odpowiednik Gastro cat posiada natomiast: Chlorella, która ma właściwości oczyszczające organizm kota z toksyn- ten składnik preparatu jest bardzo ważny gdyż uszkodzenia wątroby pojawiające się z powodu zaburzeń w przyjmowaniu pokarmu u kota powstają szybciej niż u psa .

Oba preparaty zdecydowanie pozwala na szybszy powrót do zdrowia naszego pupila.

lek. wet. A. Wolska

przez Agnieszka Prusik