To schorzenie polegające na wzroście stężenia hormonów tarczycy ( T3- trójjodotyroniny i/lub T4- tyroksyny) we krwi.

Za główną przyczynę tego stanu odpowiadają aktywnie hormonalne zmiany nowotworowe w obrębie gruczołu, które doprowadza do zwiększonego wydzielania w/w hormonów. Dodatkowo ważny jest fakt że w przypadku nadczynności tarczycy nie dochodzi do uruchomienia fizjologicznych mechanizmów kontrolujących wydzielanie hormonów. Co doprowadza do patologicznego i utrzymującego się podniesienia stężenia hormonów, odpowiadającego za zwiększenie tempa metabolizmu.

Zmiany nowotworowe tarczycy wiążą się głównie z rozwojem gruczolaka jednego (ok 30% przypadków) lub obu ( ok 70% przypadków) płatów narządu. Bardzo rzadko nadczynność tarczycy jest spowodowana istnieniem czynnego hormonalnie raka tarczycy. Choroba ta najczęściej występuje u kotów zwłaszcza w średnim wieku ( 6-20 lat) ale niezwykle rzadko jest też spotykana u psów (najczęściej związana jest wówczas z przedawkowaniem egzogennie podawanych hormonów tarczycy lub obecnością raka tarczycy).

Procesem chorobowym objęte są głównie układy:

• mięśniowo-szkieletowym : wyniszczenie
• sercowo-naczyniowym: przerost mięśnia sercowego i nadciśnienie
• przewód pokarmowy: przewlekłe niedożywienie komórek, zaburzenia wchłaniania, uszkodzenie wątroby
• nerki: uszkodzenie narządu nadmierna filtracja oraz zmniejszenie zdolności zagęszczenia moczu
• nerwowy
• behawioralny: agresja lub depresja

Najbardziej narażone na wystąpienie choroby są koty żywione gotowym pokarmem w postaci puszek. W szczególności niebezpieczna może być dla nich monodieta puszkowa, która oparta jest w dużej mierze na : rybach, wątrobach czy innych podrobach. Występujący w nich wysoki w porównaniu z karmami suchymi lub mięsem poziom jodu jest uważany za jedną z ważniejszych przyczyn choroby u kotów.

Spośród innych czynników wywołujących chorobę wymienia się również niedobory: selenu, żelaza czy witaminy A oraz zanieczyszczenia środowiska zewnętrznego (siarką lub ołowiem).

Dane uzyskane z wywiadu:

• zmniejszenie masy ciała
• wzmożony apatyt
• wymioty
• biegunka
• wzmożone pragnienie
• dyszenie
• agresja
• wzrost aktywności
• utrata i zmatowienie włosa

W badaniu klinicznym zauważamy:

• drżenia mięśniowe
• przerostową kardiomiopatię serca, arytmia, przyspieszenie rytmu, szmery sercowe oraz częstoskurcz
• zwiększenie liczby oddechów
• podwyższona temperatura ciała
• powiększenie tarczycy
• zaniedbanie ogólne, zgrubiałe pazury
• rzadko może występować apatia, depresja czy słabość mięśniowa- objawiająca się pochyleniem głowy skierowanej dobrzusznie

Rozpoznanie choroby:

• badanie kliniczne ( ocena występujących objawów choroby)
• badania laboratoryjne:

1. w badaniu krwi zwraca szczególną uwagę zwiększenie ilości czerwonych krwinek, obniżenie liczby limfocytów i eozynofili.
2. badanie biochemiczne potwierdza się łagodne lub umiarkowane zwiększenie aktywności przynajmniej jednego z w/w hormonów tarczycy
3. dodatkowo wzrastają również w surowicy : enzymy wątrobowe: (ALT, AST, ALP) parametry nerkowe: moczniki kreatynina oraz glukoza i fosfor

LECZENIE:

• Dieta w zasadzie nie wymaga modyfikacji, warto jednak pamiętać że lepiej podawać pokarm łatwostrawny ze względu na postępujące wyniszczenie organizmu
• U większości pacjentów jako podstawowe leczenie stosuje się leki przeciwtarczycowe, które są wystarczające w leczeniu choroby
• Jedną z metod leczenia nadczynności tarczycy może też stanowić leczenie chirurgiczne

Powikłania:

• przy nie leczonej chorobie może dojść do zastoinowej niewydolności serca, niepoddającej się leczeniu biegunki, uszkodzeniu nerek i śmierci spowodowanej postępującym wyniszczeniem organizmu
• powikłania jaki mogą wystąpić po zabiegu chirurgicznego to: porażenie krtani, niedoczynność tarczycy i niedoczynność przytarczyc

lek. wet. A. Wolska