Otyłość to choroba przewlekła, mająca poważne konsekwencje. Może mieć podłoże genetyczne, jak i środowiskowe. Występuje znacząca różnica między nadwagą a otyłością; pierwsza ma miejsce wtedy, gdy waga zwierzęcia przekracza optymalną o około 5%, natomiast druga, kiedy te dodatkowe kilogramy stanowią już 25% powyżej normy. Będąc bardziej precyzyjnym można wyróżnić trzy rodzaje: nadwagę prostą – masa ciała przekracza optymalną wagę o 9%, nadwagę – przekroczenie w przedziale 10%-19% oraz otyłość – waga przewyższa normę o 20% i więcej. W ostatnich latach częstość jej występowania znacząco wzrosła wśród zwierząt domowych. Warto wiedzieć, że jest to schorzenie, które nie ustępuje bez odpowiedniego leczenia.

U człowieka diagnoza tej przypadłości jest łatwiejsza do osiągnięcia, zgłasza dzięki wskaźnikowi BMI. U zwierząt weterynarze stosują metodę wyznaczenia wskaźnika BCS. Polega ona na obserwacji zwierzęcia, oceny wizualnej i dotykowej w celu zdefiniowania ilości tkanki tłuszczowej w stosunku do mięśniowej, a także ogólnych proporcji ciała. To z tej metody pochodzi podział na rodzaje chorób związanych z wagą, podany wcześniej. Należy zaznaczyć, że diagnoza poprzez BCS jest możliwa do postawienia tylko poprzez doświadczonych lekarzy weterynarii. Jak zatem właściciel może rozpoznać oznaki otyłości u swojego pupila?

• Kot: poprzez obserwację budowy ciała: czy zarys kości pod skórą jest widoczny, wyczuwalne żebra, kręgi, talerze kości biodrowych, brzuch podwinięty/podciągnięty, uchwytny tłuszcz brzuszny, patrząc na kota z boku lub z góry – czy widoczna jest granica między szerszą klatką a węższą jamą brzuszną.
• Pies: poprzez obserwację budowy ciała: właściciel powinien widzieć zarys całej talii psa, gdy ten siedzi, żebra wyczuwalne pod dotykiem, obserwacja ogona i jego okolic, gdzie, w prawidłowej sytuacji, nie powinna się odkładać znacząca ilość tkanki tłuszczowej.

Otyłość u zwierząt domowych może mieć naprawdę różne przyczyny. Często jej podłoże dzieli się na dwa rodzaje: otyłość pierwotną, która jest efektem czynników behawioralnych i nabytych złych nawyków, połączonych z genetycznym uwarunkowaniem zwierzęcia. Otyłość wtórna to natomiast drugi rodzaj, opierający się na zaburzeniach metabolicznych, często powiązanych z nieprawidłowościami hormonalnymi.

• Przekarmienie – podawanie zwierzęciu zbyt często, zbyt dużej ilości karmy lub pokarmu nieodpowiednio dobranego pod względem kalorycznym.
• Brak ruchu – zbyt mała ilość aktywności fizycznej powoduje u psów i kotów brak możliwości do spożytkowania energii z pokarmu.
• Sterylizacja lub kastracja – choć te zabiegi powinny być przeprowadzane u zwierząt hodowlanych, przy nieodpowiednim karmieniu mogą powodować tendencję do nadwagi i otyłości.
• Wiek – wraz ze starzeniem się pupila procesy metaboliczne spowalniają się, a także zmniejsza się ilość podejmowanego przez niego ruchu.
• Leki – niektóre leki, zwłaszcza te przeciwzapalne, mogą powodować otyłość jako skutek uboczny.
• Płeć – u kotów, to kocury mają większą predyspozycję do problemów z wagą.
• Predyspozycje genetyczne rasy – niektóre rasy psów i kotów mają większą tendencję do otyłości m.in. cocker spaniel, labrador, jamnik, owczarek szetlandzki, koty krótkowłose w typie europejskim.
• Choroby: cukrzyca, hiperinsulinizm, akromegalia, nadczynność kory nadnerczy, niedoczynność tarczycy, zaburzenia podwzgórza, niedoczynność przysadki.

Jak zatem radzić sobie z otyłością u ukochanego zwierzaka? Przede wszystkim, po zauważeniu niepokojąco zwiększającej się masy ciała, zgłosić się po poradę do lekarza weterynarii. Do profilaktyki należy jednak:

• Odpowiedni dobór karmy – w przypadku produktów gotowych, należy bezwzględnie przestrzegać zaleceń producenta odnośnie rasy, wieku oraz ilości karmy na posiłek. W sytuacji, kiedy gotujemy psu w domu należy zwrócić uwagę na odpowiednie zbilansowanie oraz ograniczyć nadużywanie tłuszczów i skrobi. Ważne jest także racjonowanie posiłków. Koty i psy powinny jeść o ustalonych porach, dwa-trzy razy dziennie – w tym powinna się zawierać dobowa przewidziana ilość karmy.
• Ruch i aktywność – zwiększenie częstotliwości spacerów, zróżnicowanie aktywności fizycznej, a także uprawianie jej ze zwierzęciem, nie tylko urozmaici czas właściciela z pupilem, ale także pozwoli na kontrolę masy ciała zwierzęcia.

Po podjęciu tych kroków, należy już tylko przestrzegać zaleceń lekarza weterynarii odnośnie leczenia zwierzaka.

Otyłość jest ogromnym zagrożeniem dla ich zdrowia, zagrażając zarówno skórze, sierści, jak i narządom wewnętrznym. Warto zainwestować czas w profilaktykę, by to schorzenie nie dopadło ukochanego psa, czy kota. Uważność na sygnały dotyczące nadwagi i otyłości jest najlepszą taktyką w tej sytuacji.