Właściciel dobrze znający swego pupila, zwykle przyzwyczaja się do jego zachowań. Potrafimy psa również wytresować, by postępował w konkretny sposób, czy dawał konkretne znaki np. w przypadku potrzeb. Niektóre psy lubią spać na łóżku, inne zadowala tylko długi i bardzo wyczerpujący spacer. Każdy ma swój styl i osobowość. Co jeśli jednak nasz czworonóg zaczyna zachowywać się jakoś inaczej albo po prostu dziwnie? Absolutnie nie należy tego ignorować. Zmiana w zachowaniu nie musi być powodowana jakąś przemianą charakteru. Być może pies sygnalizuje o chorobie lub lęku.

Każdy pies, a nawet każdy gatunek zwierząt ma swój etnogram. Oznacza to, że posiadają one stały zestaw zachowań, czy cech. Jeśli występuje w nim niedobór lub nadmiar powinno to zaalarmować właściciela o pewnym zaburzeniu lub nieprawidłowości. Dla przykładu psy myśliwskie zwykle mają żyłkę do polowania; uwielbiają zabawy w aportowanie, potrzebują dużo gryzienia. Właściciel takiego psa powinien zatem zapewnić mu zabawki, gryzienie sprzętu, jeśli nie ma wystarczającej ilości gryzaków jest dla tych psów po prostu naturalne. Pogryzienie jakiegoś sprzętu, a co za tym idzie, jego zniszczenie, nie musi być zatem sygnałem czegoś niedobrego. To właściciel dobiera sposoby realizacji potrzeb swojego pupila.

Warto zacząć od tego, że zmianę w zachowaniu psa odnosimy zawsze do poprzednich nawyków. Nie przyjmujemy od razu, że zwierzę nabrało nowego przyzwyczajenia. Jeśli pies był stworzeniem socjalnym, lubił albo tolerował ludzi, inne zwierzęta a nagle przestaje to robić i jego stosunek drastycznie się zmienia – jest to bardzo niepokojący znak. Niszczenie sprzętów, agresja wobec innych osób, czy załatwianie potrzeb fizjologicznych w domu mogą być oznaką frustracji lub niezaspokojenia potrzeb. Ważnym czynnikiem jest również zabawa. Jeśli pies nie chce się bawić – również należy to uznać za negatywny objaw. Zdrowy i zadowolony pies zwykle jest pełen energii i chętny do wszelkiej aktywności.

W wypadku nagłej zmiany zachowania właściciel przede wszystkim powinien zwrócić uwagę na mowę ciała. Psy nie mają żadnej innej formy komunikacji z nami poza tym, co mogą zasygnalizować własnym ciałem. Najbardziej trzeba skupić się na uszach, oczach i ogonie, podobnie śledzimy wyraz pyska, wokalizację, postawę ciała. Pies wysyła zwykle dwie formy sygnałów:

• Początkowo sygnały uspokajające – krótkie liźnięcia, redukcja spojrzenia, podchodzenie po łuku, odsłanianie brzucha, ziewanie, odwracanie głowy, podnoszenie łapy, krótki, ściągnięty pysk, wywijanie uszu (zwykle do tyłu), siadanie, ustawianie się bokiem wobec właściciela. Ważne tu są również zachowania zastępcze; pies udaje, że jest zajęty zupełnie inną czynnością np. wącha podłoże, na którym nic nie ma.
• W późniejszej fazie występują sygnały grożące – powarkiwanie, głośna, agresywna wokalizacja, pokazywanie zębów, może nawet dojść do ataku.

Uważna obserwacja i znajomość ogólnych zachowań psów jest w tym wypadku równie ważna. Jeśli przykładowo w domu pojawi się dziecko i będzie biegło do psa z wyciągniętymi rączkami, uzna on to za zachętę do zabawy i naturalną reakcją będzie skoczenie na małego człowieka, wokalizacja, zachowanie impulsywne. Człowiek może to odebrać jako agresję. Tak samo w przypadku głaskania – psy mają niewiele miejsc na ciele, w których lubią być głaskane, z czasem uczą się to tolerować, ale może nastąpić moment, gdy wykażą niezadowolenie, a człowiek uzna to za atak. Nie przykładajmy miary ludzkiej do zachowań psów.

Ważne w zmianach w zachowaniu są także objawy, które mogą informować nas o problemach zdrowotnych. Należą do nich:

• Posmutnienie, rozdrażnienie, popiskiwanie.
• Nagły brak apetytu, zwłaszcza u psów-łakomczuchów.
• Wzmożone pragnienie
• Drapanie i podgryzanie sierści
• Saneczkowanie, czyli tarcie zadem o podłoże
• Obniżenie poziomu ruchowości, problemy z wstawaniem, chodzeniem

Oczywiście mogą również pojawić się objawy bardziej oczywiste, jak kaszel, wycieki ropne, napięcie brzucha etc. Ale im lepiej właściciel obserwuje swojego zwierzaka, tym wcześniej daną chorobę jest w stanie wykryć i w konsultacji z weterynarzem – podjąć leczenie.

Gdy nasz pies nagle zmienia zachowanie, nie należy ignorować tego, czy pojmować jako ludzkiej reakcji na daną rzecz. Psy odbierają świat w zupełnie inny sposób niż my, w inny sposób również komunikują się z otoczeniem. Jeśli zauważysz u swojego psa niepokojące objawy, warto najpierw udać się do lekarza, by sprawdzić, czy przyczyną nie jest choroba. Jeśli nie, należy skonsultować się z behawiorystą lub zoopsychologiem, gdyż przyczyną może być stres lub lęk.