Określeniem ANAFILAKSJA  nazywamy reakcje nadwrażliwość typu I, która jest wywołana przez nagłe wprowadzenie do organizmu antygenu, przeciwko któremu posiada on specyficzne przeciwciała.

Reakcja anafilaktyczna może być miejscowa – np. atopia lub uogólniona- np. wstrząs anafilaktyczny. Objawy anafilaksji zależą od drogi wniknięcia antygenu, jego dawki i wrażliwości organizmu na dany antygen.

Objawy pojawiające się w przypadku reakcji anafilaktycznej obejmują:

• powłokę zewnętrzną: świąd, pokrzywka lub obrzęk
• układ oddechowy: duszność i sinica
• przewód pokarmowy: ślinienie, wymioty i biegunka

Miejscowa reakcja anafilaktyczna występuje dość często podczas gdy reakcja uogólniona spotykana jest stosunkowo rzadko.

WYWIAD:

• objawy występują natychmiastowo
• u psów pojawia się: świąd, pokrzywka, wymioty, oddawanie kału i moczu
• u kotów pojawiają się: silny świąd głowy, duszność, ślinienie i wymioty
• dodatkowo we wczesnej fazie wstrząsu może wystąpić pobudzenie ( w tym również wokalizacja) w końcowej natomiast depresja i zapaść

Teoretycznie każda substancja może doprowadzić do wywołania reakcji anafilaktycznej, choć najczęściej do wstrząsu doprowadzają takie substancje jak: jady zwierzęce,  preparaty krwiopochodne, szczepionki i leki. Dlatego należy pamiętać że ryzyko wystąpienia wstrząsu pojawi się u wszystkich osobników u których zastosowano w/w substancje czy też zostały narażone na jad zwierzęcy ( żmije).

Ponieważ choroba ma ostry przebieg- w zasadzie nie ma dostępnej diagnostyki a rozpoznanie stanu opiera się o wywiad ( narażenie na działanie substancji) i szybkość z jaką pojawiają się objawów charakterystycznych dla gatunku zwierzęcia.

Jednocześnie pamiętajmy że reakcja, która przebiega ostro stanowi stan zagrożenia życia pacjenta i wymaga natychmiastowej reakcji lekarza. Ponieważ usunięcie alergenu na który nastąpiła reakcja jest niemożliwe zatem zadaniem lekarza w przypadku uogólnionej reakcji anafilaktycznej jest:

• podtrzymanie funkcji życiowych
• udrożnienie dróg oddechowych
• zapobieganie zapaści naczyniowej

Jeśli mamy do czynienia z miejscową reakcją anafilaktyczną zadaniem lekarza jest:

• ograniczenie nasilenia działania reakcji zapalnej
• niedopuszczenie do przejścia w proces uogólniony

LECZENIE:

Postępowanie z pacjentem u którego wystąpi wstrząs powinno opierać się na hospitalizacji do czasu ustabilizowania podstawowych funkcji życiowych!

• Jeśli można zidentyfikować alergen na który wystąpiła reakcja niepożądana- należy ograniczyć jego działanie na pacjenta w przyszłości- ważne jest by i lekarz prowadzący zwierzę i właściciel zdawali sobie sprawę co wywołało reakcję niepożądaną ( adnotacja w bazie danych i książeczce leczenia)
• rokowanie jest dobre, jeśli leczenie zostanie wdrożone szybko po wystąpieniu pierwszych objawów wstrząsu!

lek. wet. A Wolska