Dermatologia – objawy chorób skóry i metody ich rozpoznawania
Dermatologia weterynaryjna to grupa schorzeń skóry u zwierząt, które maja bardzo złożoną i różnorodną etiologię. Ich rozpoznanie nierzadko stwarza problemy ponieważ często objawy chorób skóry są podobne a ich diagnostyka dość długa i trudna.
Wśród objawów klinicznych chorób skóry wyróżniamy najczęściej:
ŚWIĄD:
- jest to odczucie wywołujące odruch drapania, który prowadzi do samookaleczenia skóry, stan taki często prowadząc do powikłań bakteryjnych, które dalej mogą nasilać objawy świądu.
- może on występować sezonowo: tak dzieje się w przypadku APZS- alergicznego pchlego zapalania skóry- związanego z bytowaniem pcheł na skórze- do choroby dochodzi w okresie bytowania pasożytów,
- niesezonowy świąd: to głównie alergie pokarmowe- niewłaściwa dieta lub obecność innych pasożytów zewnętrznych takich jak nużeniec czy świerzbowiec, zmian skórnych powstałe na skutek nadmiernego wylizywania czy ropnego zapalenia skóry
- świąd najrzadziej spotykany powstaje również na skutek alergii kontaktowej
WYŁYSIENIE:
- oznaczające praktycznie brak włosów na obszarze skóry gdzie, włosy te powinny występować. Jest ono jednocześnie jednym z najczęstszych objawów w dermatologicznych, choć tak naprawdę najmniej specyficznym.
- wyłysienie może przebiegać równolegle ze świądem lub bez niego. W tym drugim przypadku wyróżniamy zmiany skórne powstałe na skutek procesu nie związanego z podłożem zapalanym lub właśnie o podłożu zapalnym.
- w przypadku wyłysień zwracamy również uwagę na ich miejsce powstania, symetryczność lub na wielkość objętej powierzchni skóry zwierzęcia. Jest to ważne w diagnostyce różnicowej bowiem miejscowo mogą pojawiać się zmiany powstałe na skutek nadmiernego wylizywania ( skóra łap, brzuch) do zmian symetrycznych zaliczamy najczęściej schorzenia o podłożu hormonalnym ( niedoczynność tarczycy lub nadczynność kory nadnerczy) zaś zmiany o charakterze uogólnionym to np: ( grzybica, ropne zapalenie skóry, łysienie sezonowe)
NADŻERKI i OWRZODZENIA :
- zmiany skórne powstałe najczęściej w: zaburzeniach metabolicznych, chorobach o podłożu immunologicznym, na skutek uszkodzeniu skóry powstałych pod wpływem działania czynników fizycznych i chemicznych oraz przy chorobach nowotworowych
ŁUSZCZENIE SKÓRY, STRUPKI:
- to objawy dermatoz związanych z pasożytami skóry, zmianami alergicznymi, zakażeniami bakteryjnymi lub grzybiczymi, nowotworami, zaburzeniami rogowacenia związanymi z niedoborem cynku.
GRUDKI I KROSTY:
- grudka to wyniosłość skórna związana z naciekiem komórek zapalnych
- krosta- zmiana skórna wypełniona ropną wydzieliną
- zarówno grudki jaki i krostki najczęściej są związane z chorobami bakteryjnymi skóry
Pełne rozpoznanie choroby skóry jak zawsze opiera się na zebraniu jak największej ilości informacji na temat okoliczności i czasu powstania choroby.
WAŻNE JEST STWIERDZENIE: czasu powstania zmian, kiedy zauważono ich zaostrzenie lub czy właściciele widzieli jakąkolwiek poprawę lub wyciszenie choroby, czy były dokonywano zmiany w karmie lub wprowadzono nowe smakołyki, czy zwierzę ma kontakt z innymi osobnikami, jak często przeprowadzana jest podstawowa profilaktyka preparatami zwalczającymi pchły, czy znane są nazwy stosowanych preparatów, czy zwierzę jest kąpane jak tak to w jakich środkach.
Po zebraniu jak największej ilości informacji na temat zmian skórnych przystępujemy do badania ogólnego – gdzie oglądanie skóry jest zawsze pierwszym etapem badania klinicznego.
Niekiedy rozpoznanie jest możliwe po zebraniu wywiadu i wstępnych oględzinach skóry. Jeśli jednak obraz choroby jest mało specyficzny trzeba przystąpić do poszerzenia technik diagnostycznych. Wśród możliwych do zastosowania metod w weterynarii wykorzystujemy:
- Lampę Wooda:
( używana przy podejrzeniu chorób grzybiczych, wywołanych przez dermatofity. Działanie lampy emitującej światło ultrafioletowe- powoduje fluorescencję metabolitów ok 50% Microsporum canis. O wyniku dodatnim świadczy zielonkawy kolor występujący na włosach. )
- Badanie Parazytologiczne
( wyczesywanie włosów- w poszukiwaniu pcheł lub ich odchodów, pobieranie zeskrobin skórnych- świerzbowce, nużeńce, wymazów z uszu- świerzbowce)
- Zeskrobiny skóry
( głównie stosowana w celu wykluczenia ektopasożytów, przeprowadzana na granicy skóry zdrowej i chorej, pobiera się ją w sposób jałowy i ocenia bezpośrednio pod mikroskopem. Pobiera się ją z świeżych zmian i z reguły z kilku miejsc)
- Biopsja skóry
( zarezerwowana jest dla chorób skóry, które nie poddają się leczeniu- z reguły jeśli nie ma poprawy w ciągu 3 tygodni, podejrzewamy chorobę nowotworową lub immunologiczną. )
- Posiewy bakteriologiczne lub mykologiczne
- Badanie włosa
( ocena włosa- zwracając szczególnie uwagę na obecność jaj pasożytów, złamania- charakterystyczne dla świądu, czy ocenę faz wzrostowych włosa- co pozwala również zróżnicować rodzaj chorób skóry)
- Badanie pełne krwi
- Panele hormonalne
- Mikro i makroelementy
Większość schorzeń skóry nie prowadzi do śmierci zwierzęcia ale u zwierząt młodych lub z zaburzeniami układu odpornościowego czy też na skutek powikłań bakteryjnych przy dużych uszkodzeniach skóry może rozwijać się posocznica.
Leczenie w przypadku chorób skóry podlega na:
- leczeniu podstawowej choroby ( leki przeciw pasożytnicze, przeciw grzybicze, antybiotyki, leki immunosupresyjne lub przeciwzapalne)
- leczenie wspomagające ( szampony zwalczające świąd, leki miejscowo łagodzący stan zapalny skóry)
- preparaty poprawiające kondycję skóry- wśród preparatów stosowanych ogólnie ważne jest by wybrać te, które zawierają prawidłowy stosunek kwasów omega 3 do omega 6 wynoszący 3:1.
Idealnym produktem jest preparat Yarrowia Canifelox skin & coat dog, który jest kompleksową formułą wspierającą zdrowy wygląd skóry i sierści. Preparat jest polecany przy wymianie włosa ale i w przypadkach chorób okrywy włosowej.
Dodatkowo witaminy E,A i D3 oraz estry kwasów tłuszczowych są kluczowym elementem w utrzymaniu lśniącej sierści i zdrowej skóry. Stosowanie tego preparatu poprawia odżywienie i jej nawilżenie – co jest korzystne w leczeniu chorób skóry.
lek. wet. A. Wolska