Nawracająca niedrożność dróg oddechowych (RAO)
RAO
Nawracająca niedrożność dróg oddechowych (RAO) jest jedną z najczęstszych patologii prowadzących do chorób układu oddechowego u koni. Objawia się kaszlem, trudnościami w oddychaniu, koń próbując złapać oddech nienaturalnie rozszerza nozdrza, często można zauważyć ruchy brzucha na boki, można zauważyć wydzielinę z nosa. Choroba jest spowodowana przez alergeny, z którymi koń ma kontakt np. grzyby w sianie, słomie, pyłki traw. Koń z RAO wymaga szczególnej opieki oraz zapewniania warunków pozbawionych głównych alergenów. Dostosowanie warunków do nowych potrzeb może prowadzić do remisji objawów lub nawet osłabienia objawów klinicznych. Co zatem dzieje się w drogach oddechowych konia podczas napadu RAO?
Patofizjologia choroby polega na tworzeniu się stanów zapalnych w drogach oddechowych, produkowany jest gęsty śluz, a oskrzela się zwężają, wszystkie te objawy są spowodowane reakcją na ekspozycję na dany alergen. U koni z RAO obserwuje się zwiększoną ilość oddechów, nawet w czasie spoczynku. Choroba uniemożliwia trenowanie, koń szybko traci na wadze, a kondycja ulega znacznemu pogorszeniu. Obserwując brzuch konia, można zauważyć zaznaczoną rynienkę oddechową, która biegnie wzdłuż krawędzi żeber i świadczy o przeroście mięśni brzucha, które pomagają zwierzęciu w oddychaniu. U koni nieleczonych, ciągle narażonych na ekspozycję na alergeny, można zaobserwować drastyczny spadek wagi, nietolerancję na wysiłek oraz anoreksję. RAO jest chorobą występującą na całym Świecie, najczęściej wywołują ją pleśnie, pyły obecne w sianie i słomie. Grupą wiekową najbardziej dotkniętą schorzeniem są konie w wieku 9-12 lat.
Rozpoznanie choroby polega na wnikliwej ocenie objawów, historii oraz wyników badań klinicznych konia. Nieraz weterynarz decyduje się na wykonanie dodatkowych testów diagnostycznych np. endoskopii, na podstawie której będzie można ocenić stan zapalny toczący się w płucach. Obawy mogą być mylne i wówczas trzeba polegać na testach diagnostycznych. Niektóre konie nie odksztuszają wydzieliny zalegającej w płucach. U takich pacjentów wykonuje się płukanie oskrzelowo-pęcherzykowe.
Nie ma ostatecznego lekarstwa na RAO, ale dotknięte konie mogą być zarządzane długoterminowo przez połączenie zarządzania środowiskowego mającego na celu zminimalizowanie narażenia na kurz (np. usuwanie siana z diety) oraz leczenie glikokortykoidami i lekami rozszerzającymi oskrzela. Niestety choroba rozwija się szybko, więc należy być przygotowanym na leczenie środkami farmaceutycznymi. Choroba ta ma swoje okresy szczególnej wrażliwości i te wyciszenia. Wiele koni z łagodnymi objawami przy odpowiedniej diecie oraz warunkach utrzymania nie ma objawów, a RAO jest w remisji. Stajnia powinna być dobrze wentylowana, oddalona od składu słomy i siana, najlepiej, aby koń cały dzień przebywał na pastwisk. Tutaj doskonale sprawa się stajnia angielska, gdzie ograniczamy często zamiatanie. Boks konia z RAO powinien być wyścielony torfem lub trocinami. Zaleca się, aby siano było moczone, ma to podstawy u koni z łagodnymi objawami. U osobników z ciężkimi powinno się zrezygnować z podawania siana i przejść na diety granulowane.
Pomimo kosztów finansowych, leczenie wziewne jest ukierunkowane na stany zapalne i alergię bezpośrednio w miejscu problemu, w płucach. Dodatkowo, konie w pozornej „remisji” z RAO mogą korzystać z niskich dawek, długotrwałego, aerozolowego leczenia kortykosteroidami. W zależności od objawów klinicznych i ciężkości RAO, konie z tym schorzeniem mogą być skutecznie zarządzane przez większość, jeśli nie przez większość ich życia. Wiele z tych koni jest w stanie być doskonałą przyjemnością, jazdą po szlakach, a nawet końmi konkursowymi z oddanymi właścicielami, którzy rozumieją, że jest to choroba przewlekła, która będzie wymagała zarządzania przez całe życie.
Badania naukowe wykazały, że suplementacja wielonienasyconymi kwasami tłuszczowymi omega-3(PUFA) może przynosić korzyści w leczeniu koni z przewlekłą chorobą zapalną płuc. Wzbogacona dieta przyczynia się do poprawy objawów klinicznych, czynności płuc i do łagodzenia zapalenie dróg oddechowych u koni z nawracającą niedrożnością dróg oddechowych (RAO) i zapalną chorobą dróg oddechowych (IAD). Przyszłe badania powinny określić optymalny czas trwania i dawkę suplementacji w leczeniu i zapobieganiu przewlekłej chorobie dróg oddechowych. Suplementem rekomendowanym dla koni z problemami oddechowymi przez Equinoxa jest produkt Respiratory. Mieszanka paszowa uzupełniającam która powstaje z mieszaniny tłoczonych na zimno olejów roślinnych bogatych w kwasy tłuszczowe omega-3,6,9. Specjalna kompozycja oleju lnianego, oleju z wiesiołka, oleju z ogórecznika oraz oleju z pestek czarnej porzeczki w formie bioestrów sprawia, że produkt jest wysoce przyswajalny i łatwo dostępny dla organizmu. Zawarta w estrach witamina E pomaga w ochronie komórek przed stresem oksydacyjnym. Kwas omega 3 skutecznie pomaga zmniejszyć kaszel, chroni drogi oddechowe, dzięki czemu nie ulegają podrażnieniu. Suplementacja kwasami tłuszczowymi skuteczne polepsza swobodne oddychanie oraz łagodzeni kaszel.