Prawidłowe ułożenie powiek pozwala na fizjologiczną ochronę oka, właściwe jego nawilżenie i stworzenie bariery zewnętrznej chroniącej gałkę oczną przed infekcjami i urazami mechanicznymi.  Najczęściej spotykane wady ułożenia powiek u małych zwierząt to :

ENTROPIUM – podwinięcie się powieki.

Choroba ta polegająca na wywinięciu się całej lub części krawędzi powieki w stronę rogówki- stan taki prowadzi do ciągłego jej drażnienia. W skutek tego kontaktu brzegu powieki, rzęs lub włosów dochodzi do rozwinięcia się stanu zapalnego rogówki, który na skutek brak zastosowania odpowiedniego leczenia doprowadza do owrzodzenia lub perforacji rogówki. Stan taki jest bardzo groźny i w przypadku dalszego nie podjęcia leczenia może wywołać poważne uszkodzenie w obrębie gałki ocznej.

Nieprawidłowe ułożenie brzegu powiekowego najczęściej jest rozpoznawane u zwierząt młodych poniżej pierwszego roku życia. Z chorobą tą najczęściej mają problem psy należące do następujących ras: chow chow, shar pei, buldog angielski, mops, pekińczyk, pudel, mastiff, bernardyn i nowofundland. Wśród kotów choroba ta występuje rzadko i zwykle dotyczy ras brachycefalicznych (koty perskie).

Przyczyny występowania tej choroby są różne np.:

• predyspozycja genetyczna do układu twarzy i powiek

(rasy brachycefaliczne duże napięcie na więzadła w przyśrodkowym koncie oka, rasy olbrzymie nadmierna ilość fałdów skórnych i ich nieprawidłowy układ)

• w przypadku kotów choroba ta może powstać na skutek czynnościowego podwinięcia spowodowanego stałym tonicznym skurczem powiek, u psów niepredysponowanych do wystąpienia choroby może być skutkiem ciągłego drażnienia rogówki na skutek spastycznego skurczu powiek.

Objawy kliniczne choroby z reguły są związane z : przewlekłym łzawieniem, skurczem powiek, owrzodzeniem lub perforacją rogówki.

Rozpoznanie choroby nie jest trudne i wymaga badania klinicznego pacjenta- w celu oceny rozległości uszkodzenia stosuje się dodatkowo badanie okulistyczne- które pozwala nam na dostosowaniu odpowiedniego leczenia dla danego przypadku.

Leczenie:

• szczeniaki: zwalczanie stanu zapalnego oka- stosowanie kropli z antybiotykiem, leków znoszących objawy bólowe czy leków nawilżających oko, które stanowią również opatrunek zewnętrzny dla rogówki. Często stosuje się założenie szwów, które doprowadzą do czasowego wywinięcia się krawędzi powieki. Techniki chirurgiczne – plastyki powiek powinny być przełożone na czas, gdy pacjent osiągnie dojrzałość.
• koty i psy brachycefaliczne: leczenie objawów zapalenia oka ( leki miejscowe w postaci kropli lub maści podawane do worka spojówkowego) plus rekonstrukcja przyśrodkowego konta oka
• psy dorosłe: leczenie stanu zapalnego oka i chirurgiczna plastyka powiek.

ECTROPIUM – wywinięcie powieki

Choroba polega na wywinięciu na zewnątrz brzegu powiekowego w związku z tym                odsłonięta zostaje spojówka, która staje się narażona na ciągły stan zapalny. Taka wada ułożenia powieki uniemożliwia również prawidłowe nawilżenie oka i jego podatność na uszkodzenie rogówki.

Choroba ta podobnie jak entropium częściej występuje u psów. Wśród ras predysponowanych wymienia się: charty, mastiffy, spaniele i bernardyny. Choroba ta rozwija się najczęściej u zwierząt młodych poniżej 1 roku życia, w przypadku osobników starszych występuje ona u nich równolegle z pojawiającą się utratą napięcia mięśni twarzy i wiotkości skóry związanej z wiekiem.

Przyczyny pojawienia się choroby:

• predyspozycje genetyczne polegające na nieprawidłowym układzie powiek
• znaczna utrata wagi i mięśni na głowie

Objawy kliniczne

Takie ułożenie powieki, uniemożliwia zamknięcie oka – w związku z tym spojówka i trzecia powieka narażone są na wysuszenie, oko nie jest więc prawidłowo chronione. Nieprawidłowy odpływ łez- poprzez kanalik nosowo łzowy może doprowadzić do powstania na włosach rynienki łzowej. Ciągłe narażenie spojówki- może przyczyniać się do przewlekłego jej zapalenia a brak prawidłowej ochrony może przewlekle doprowadzić do zapalenia rogówki.

I w tym przypadku rozpoznanie choroby nie sprawia problemu i podobnie jak w entropium opiera się głównie na badaniu klinicznym. Zastosowanie badania okulistycznego pomaga natomiast w ocenie stanu zapalnego i zaplanowanie postępowania terapeutycznego.

Leczenie

Opiera się na łagodzenie stanu zapalnego poprzez stosowanie leków do worka spojówkowego i wykonanie zabiegu chirurgicznego opartego na plastyce wywiniętych powiek. Dodatkowo w przypadku nadmiernego wysuszenia oka polecane jest stosowanie sztucznych łez.

Rokowanie w przypadku powrotu do zdrowia jeśli zastosujemy odpowiednie do konkretnego przypadku leczenie jest pomyślne i całkowite.

lek. wet. A Wolska