Zakaźne zapalenie otrzewnej kotów uważane jest za jedną z ważniejszych chorób wirusowych tych zwierząt.  Jest to związane nie tyle z liczbą zachorowań na tę chorobę, które zdarzają się stosunkowo rzadko w porównaniu z innymi kocimi chorobami zakaźnymi, co z emocjami jakie ona wciąż budzi u wszystkich kocich opiekunów. Jej niespodziewane pojawienie się, przebieg i skutki przyczyniły się do przypisania jej miana choroby nieprzewidywalnej, co gorsze przed którą nie ma ochrony!

Dodatkową trudność sprawia postać bez wysiękowa choroby, której obraz kliniczny jest tak różnorodny że powinna być ona brana w diagnostyce różnicowej wielu chorób.

Czynnikiem etiologicznym choroby jest: koronawirus koci.

Zarazek ten stosunkowo dobrze znosi niskie temperatury i wysychanie, natomiast niszczą go powszechnie stosowane środki do dezynfekcji i detergenty.

Pod względem chorobotwórczości koronawirus ma dwa biotypy:

1. jelitowy- rozpowszechniony w środowisku i odpowiadający za zakażenia bezobjawowe lub lekkie biegunki
2. fipowy- wywołujący wysiękową lub bez wysiękową postać FIP, pojawia się bardzo rzadko i jest wynikiem mutacji biotypu jelitowego, która to jest indywidualnym zdarzeniem u nosiciela. Zarazek, który uległ mutacji nabywa zdolności replikacji w monocytach i makrofagach tkankowych. Tak ukryty zarazek staje się nieosiągalny dla powstających przeciwciał, co prowadzi do wiremii i niszczenia monocytów. Dochodzi do rozwinięcia się zapalenia, którego efektem jest rozwinięcia się ziarniniaków ropnych. U około 3/4 kotów ziarniniakom tym towarzyszy pojawienie się wysięku w jamach ciała- stąd postać wysiękowa FIP- płyn ten zawiera duże zawartości białka. Średnio u 1 na 5000 kotów pojawia się wariant zabójczy koronawirusa.

Choć FIP częściej występuje w skupiskach kocich, chorują zazwyczaj pojedyncze zwierzęta.

Jest to choroba głównie młodych zwierząt ( przedział wiekowy : 6msc- 1,5 roku) osobniki starsze niż 4-5 lat z reguły nie chorują. FIP to choroba o przebiegu ostrym lub podostrym, szybko postępuje i kończy się śmiercią pacjenta. Immunosupresja u kota może wpłynąć na możliwość rozwoju zakaźnego zapalenia otrzewnej u kota.

OBJAWY KLINICZNE:

• nawracająca i nieustępująca po leczeniu antybiotykami gorączka
• brak apatytu, spadek masy ciała, zmniejszenie dbałości o okrywę ciała
• biegunka lub zaparcia, wymioty
• postępujące wyniszczenie
• żółtaczka
• zmiany okulistyczne ( zapalenie błony naczyniowej oka, wypadnięcie trzeciej powiek czy ogniskowe zapalenie rogówki)
• zmiany neurologiczne ( niezborności, zaburzenia orientacji, niedowłady, porażenia, zaburzenia zachowania, oczopląs)

Postaci wysiękowej towarzyszy również:

• wodobrzusze
• duszność

Postać bez wysiękowa to:

• obecność ziarniniaków w różnych narządach wewnętrznych co odpowiada za nieswoiste objawy kliniczne choroby

ROZPOZNANIE:

• objawy kliniczne zwłaszcza nieustępująca gorączka pomimo podjętego leczenia powinno budzić podejrzenie
• w przypadku postaci wysiękowej – obecność płynu – powiększające się wodobrzusze lub duszność- pobrany do badania płyn jest żółty, lepki,obecność białka sprawia że bardzo się pieni
• badanie laboratoryjne płynu, profil podstawowy krwi ( gdzie określa się również stosunek albumin/globulin – w przypadku wartości poniżej 0,4 choroba jest bardzo prawdopodobna)
• badanie histopatologiczne – pośmiertnie definitywnie potwierdza rozpoznanie

LECZENIE:

• rokowanie w przebiegu FIP jest niepomyślne
• brak jest konkretnego leczenia, lekarze stosują leki poprawiające komfort życia zwierzęcia- leczenie objawowe ( leki przeciw zapalne, antybiotyki, odżywianie pozajelitowe, witaminy itp.)
• upuszczenie płynu przynosi tylko krótkotrwałą ulgę, pojawia się on ponownie bardzo szybko, dodatkowo przyczyniając się do wyniszczeni
• jedynym sensownym rozwiązaniem w przypadku stwierdzenia choroby jest stałe podnoszenie odporności kota, które mogą spowolnić rozwój choroby.

Stworzony w celu podnoszenia odporności preparat immuno dog&cat na bazie drożdży – Yarrowia lipolytica- oraz maczki z kryla- która będąc źródłem astaksantyny wykazuje silne właściwości ochronne przed wolnymi rodnikami. Jest to jednak jedynie leczenie wspomagające, które warto rozważyć w przypadku wczesnego rozpoznania choroby.

ZAPOBIEGANIE:

• im kot później zetknie się z koronawirusem, tym większa szansa że nie zachoruje na FIP
• ograniczenie stresu u zwierząt- zmniejszenie ryzyka immunosupresji, która jest ważnym czynnikiem w rozwoju choroby ( np. koty nie są zwierzętami stadnymi- zdecydowane zmniejszenie stresu u kotów trzymanych pojedynczo lub małych i stałych grupach)
• stosowanie 1 kuwety maksymalnie na 2 koty, codzienne sprzątanie, dezynfekcja przynajmniej 1x w tygodniu
• ustawienie misek i pokarmu w oddaleniu od kuwet

lek. wet. A Wolska